Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Zach

betekenis & definitie

Zach (Franz Xaver, vrijheer von), een verdienstelijk sterrekundige, geboren te Preszburg den 4den Julij 1754, diende eerst in het Oostenrijksche leger, was onder Liesganig met opmetingen belast, werd daarop huisonderwijzer bij den Saksischen gezant von Brühl te Londen, trad in 1786 als opperwachtmeester in dienst van hertog Ernst van Saksen-Gotha, en zag zich door dezen geplaatst aan het hoofd van de sterrewacht op den Seeberg bij Gotha, waar hij van 1787 tot 1805 waarnemingen deed, bijv. in 1790 de oppositie van Mars, in 1802 en 1805 den doorgang van Mercurius over de zon enz. Ook berekende hij de: „Tabulae motuum solis novae et correctae (1792; met supplementen, 1804)” en redigeerde sedert 1796 de „Allgemeine geographische Ephemeriden”, alsmede sedert 1800 de „Monatliche Korrespondenz zur Beförderung der Erdund Himmelskunde”. Wijders gaf hij: „Tabulae speciales aberrationis et nutationis (1806, 2 dln)” in het licht, alsook eene lijst van 1830 sterren van den Dierenriem. Later vergezelde hij als opperhofmeester de hertogin weduwe van Gotha op hare reizen in het zuiden van Frankrijk en Italië.

In 1800—1817 deed hij gedurende zijn vertoef in de nabijheid van Marseille talrijke waarnemingen en bewerkte er: „Nouvelles tables d’aberration et de nutation pour 1804 étoiles (1812)” en „Supplément aux tables d’aberration etc. (1813)”. Later schreef hij: „L’attraction des montagnes et ses effets sur les fils de plomb (1814, 2 dln)”. Sedert 1815 hield hij onderscheidene jaren zijn verblijf te Genua, waar hij eene sterrewacht deed verrijzen, en sedert 1827 te Parijs, waar hij den 2den September 1832 overleed.