Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Wöllner

betekenis & definitie

Wöllner (Johann Christoph von), een Pruissisch staatsman, geboren den 19den Mei 1732 te Döbritz bij Spandau, studeerde te Halle in de theologie, werd in 1755 predikant te Groszbehnitz niet ver van Berlijn, trok door zijne staathuishoudkundige geschriften de opmerkzaamheid tot zich van prins Hendrik van Pruissen, zag zich tot lid van den raad van Domeinen benoemd en verwierf ook de gunst van den troonopvolger Friedrich Wilhelm II, zoodat hij bij de troonbeklimming van dezen de betrekking aanvaardde van geheim financie-, oorlogs- en domeinraad, alsmede die van opper-Hofbouw-intendant, en tevens in den adelstand werd opgenomen. In 1788 werd hij minister van Staat, belast met de portefeuille van Justitie, en chef der zaken van Eeredienst en had grooten invloed op den Koning. Hij bezigde dien invloed vooral tot bevordering van de heerschappij der Luthersche orthodoxie, terwijl hij alle pogingen om vrijzinniger denkbeelden te verspreiden door dwangmaatregelen beperkte.

Tot dat einde verscheen het beruchte „Wöllner’sche Religionsedikt” van 9 Julij 1788, waarbij elke afwijking van de leer der symbolische boeken met straf werd bedreigd. Nadat de Koning in 1797 overleden was, ontving Wöllner den 11den Maart 1798 zijn ontslag en vestigde zich op zijn landgoed Groszries bij Beeskow in Brandenburg, waar hij den 18den September 1800 overleed.

< >