Temesvár, de hoofdstad van het Hongaarsche comitaat Ternes, is eene koninklijke vrije stad en vesting aan de Ternes, het Begakanaal en den zuidoostelijken staatsspoorweg, ligt in een moerassig oord en bestaat uit de binnenstad of vesting, door een in wandelparken herschapen glacis omgeven, en uit vier voorsteden. zij is de zetel van het comitaatsbestuur, van een kommandant der vesting en van den R. Katholieken en een Serbischen bisschop, wier hoofdkerken aan het voornaamste plein gelegen zijn. Andere merkwaardige gebouwen zijn: eene prachtige synagoge, het oude slot van Johan Hunyades (thans het tuighuis) en de bisschoppelijke paleizen. Op het Paradeplein verheft zich eene zuil ter hoogte van 20 Ned. el ter eere van keizer Franz Joseph, den dapperen verdediger van Temesvár in 1849. Men heeft er voorts onderscheidene kloosters, eene R. Katholieke school voor Godgeleerdheid, een bisschoppelijk seminarium, een gymnasium, eene reaalschool, een oudheid- en een natuurkundig genootschap, een schouwburg, eene nationale bank, en omstreeks 33000 inwoners.
Tot de takken van nijverheid behooren er looperpen, lakenfabrieken, weverijen, spinnerijen, likeur- en rosogliostokerijen enz., en de handel is er van veel belang. — Temesvar is het Zambara der Romeinen. De stad heette onder de heerschappij der Avaren Begueij; onder die der Hongaren was zij de zetel van afzonderlijke graven, en onder den Hongaarschen koning Karel Robert bloeide zij zoozeer, dat deze er in 1613 zijne residentie vestigde. In 1443 bouwde Hunyades aldaar het slot; in 1552 werd zij door de Turken veroverd, en in 1116 door prins Eugenius van het Turksche juk bevrijd. Eerst toen werd de tegenwoordige vesting aangelegd, weshalve de oude stad grootendeels gesloopt en naar een nieuw plan weder opgebouwd werd. In 1781 erlangde zij den rang van koninklijke vrijstad. In 1849 werd zij door Vecsey, den generaal der Hongaarsche opstandelingen, belegerd, maar door de overwinning van Haynau op Bemn en Dembinski ontzet.
