Tannhäuser, een minnezanger, vermoedelijk uit Salzburg of Beijeren, verkeerde in het midden der 13de eeuw aan het Hof van Frederik de Strijdbare en van andere Vorsten en schijnt een zwervend en avontuurlijk leven te hebben geleid. In zijne liederen schildert hij, naar het voorbeeld van Neidhart, inzonderheid het leven der boeren en grof-zinnelijke minnarij, terwijl hij daarbij pronkt met groote geleerdheid. Ook heeft hij een leerdicht: „Hofzucht” nagelaten.
Zijne lierdichten zijn te vinden in het tweede deel van den „Minnesinger” van Hagen (1838) en de „Hofzucht” in het 6de deel van het „Zeitschrift für deutsches Alterthum” van Haupt. Met zijn veelbewogen leven en een aan hem toegekenden boetzang is de bekende sage verbonden aan den ridder Tannhäuser, die in den Venusberg vertoefde, daarop een pelgrimstogt volbragt naar Rome, om vergeving zijner zonden te verkrijgen, en, toen deze hem geweigerd werd, radeloos naar vrouw Venus in den Hörselberg terugkeerde. Deze sage heeft aan Wagner stof geleverd voor eene opera.
