Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Stelsel

betekenis & definitie

Stelsel noemt men op het gebied der bespiegelende wijsbegeerte en der godgeleerdheid een naar vaste beginselen gerangschikt geheel van stellingen en leerbegrippen, — en op dat der natuurlijke historie eene juiste rangschikking van alle voorwerpen der natuur, zoodat men een geregeld overzigt kan verkrijgen van het geheel. Ook andere wetenschappen hebben hare stelsels, en daaronder verstaat men dan gewoonlijk de beginselen en wetten, die hare grondslagen uitmaken en hare ontwikkeling beheerschen. Men heeft natuurlijke en kunstmatige stelsels. In het planten- en dierenrijk voegt men gewoonlijk eerst de soorten bijéén, namelijk de gewassen of dieren, welke in vorm en bewerktuiging overéénkomen en b{j tweeslachtigheid geschikt zijn, de soort in stand te houden.

Overeenkomstige soorten vereenigt men tot geslachten, — overeenkomstige geslachten weder tot familiën of orden, — en deze laatsten weder tot klassen. De eigenaardige kenmerken van eenig voorwerp wijzen aan, tot welke klasse of orde, tot welk geslacht of tot welke soort het gerekend moet worden. Men verkrijgt alzoo een geheel, waarin ieder voorwerp zijne plaats vindt, — een stelsel. — Op het gebied der natuurkunde heeft men algemeene wetten op den voorgrond geplaatst, tot welke men alle verschijnselen kan terugbrengen, en zóó wordt ook aldaar een stelselmatig geheel verkregen.

< >