Q is eene letter, welke in het Nederlandsch niet te huis behoort en alleen in woorden van vreemden oorsprong gebezigd wordt. Men vindt haar bij de Phoeniciërs en bij de Grieksche bewoners van Beneden-Italië als teeken voor den zachten keelklank k, en aan deze laatsten hebben de Romeinen haar ontleend.
In het gewone Grieksch zoekt men haar te vergeefs, maar de Romeinen konden haar zeer goed gebruiken, om daardoor den veelvuldig voorkomenden klank kw aan te duiden. Niettemin hadden zij voor deze w het letterteeken u, zoodat zij quis, quem en niet qis, qem schreven. In de moderne talen van Latijnschen oorsprong is in het schrift die u behouden, maar in het Fransch in de uitspraak geheel verdwenen. Ook in het Engelsch wordt qu veelal uitgesproken als kw, hoewel de u-klank zich daarbij wat meer laat hooren. Alleen in Keltische eigennamen in Bretagne en Wallis komt de q wel eens voor zonder u, bijv. in Urqhart, alsmede in het Fransch aan het einde van sommige woorden, zooals van coq, cinq enz.
In Romeinsche opschriften, handschriften en op munten heeft Q of Qu de beteekenis van Quintus, Quintius, Quaestor en Quirinus. Men vindt voorts: q. f. f. f. s. voor quod felix, faustum, fortunatum sit (wat gelukkig, gunstig, voorspoedig zij), — q. D. b. v. voor quod Deus bene vertat (wat God ten goede keere), — q. e. voor quod est (’t geen beteekent) en q. e. d. voor quod erat demonstrandum (wat te bewijzen was), — eindelijk Q. B. en Q. C. voor Queen’s Bench en Queen’s Council (het Hooggeregtshof en den Engelschen Raad van State).
