Paracelsus (Philippus Aureolus Theophrastus) von Hohenheim, bijgenaamd Bombastus, een vermaard geneesheer en natuuronderzoeker, geboren den 17den December 1493 te Maria-Einsiedeln in het Zwitsersche canton Schwyz, ontving het eerste onderwijs van zijn vader en hield zich voorts onder de leiding van den abt Tritheim te Sponheim bezig met scheikunde, alsmede bij den heelkundige Fugger met alchemie.
Op langdurige, avontuurlijke reizen wist hij zijne kennis te vermeerderen, en toen hij in Duitschland terugkeerde, baarde hij door eene gelukkige practijk groot opzien. In 1526 werd hij als stadsgeneesheer naar Basel beroepen en hield er aan de hoogeschool druk bezochte voorlezingen. Openlijk verbrandde hij de werken van Galenus en Avicenna, poogde zich van de alleenheerschappij op het gebied der geneeskunde meester te maken en verwierf vele aanhangers. Wegens onaangenaamheden met de overheid verliet hij in 1528 Basel, leidde in den Elzas, in Zwitserland en in het zuiden van Duitschland een zwervend leven, en overleed te Salzburg den 23sten September 1541.
Zijne leerstellingen, in zijne geschriften verspreid, zijn van kabbalistische, astrologische, apocalyptische en chiliastische droomerijen doorweven. Op de practische geneeskunde had hij intusschen een belangrijken invloed doordien hij de scheikunde in de apotheken invoerde. Hij leverde krachtig werkende geneesmiddelen, zoowel door het bereiden van extracten uit planten als door het aanwijzen van verschillende delfstoffen.
Waren ook onderscheidene van die middelen reeds vóór hem ontdekt, toch heeft hij de kennis daarvan verspreid en de geneeskunde teruggeleid op den weg van waarneming en ervaring. Hij kende, behalve de dampkringslucht, onderscheidene soorten van gas en vestigde de opmerkzaamheid op het nadeel van metaaldampen en van de bedorvene lucht in hospitalen enz. Zijn stijl is echter gezwollen en verward. Volledige uitgaven van zijne werken zijn o. a. verschenen te Basel in 1589 in 10 deelen, en te Genève in 1658 in 3 deelen.
