Paine, een verdienstelijk Engelsch schrijver, geboren den 29sten Januarij 1737 te Thetford in het graafschap Norfolk, was in zijne jeugd keurslijfmaker en vervolgens ambtenaar bij de belastingen. Ter gelegenheid van zijn huwelijk kwam hij aan het hoofd van eene tabaksfabriek, doch maakte in 1774 een bankroet en nam de wijk naar Philadelphia, waar hij eene betrekking vond bp een boekhandelaar en zich toelegde op de scheikunde. Hij bevorderde met ijver de onafhankelijkheid van Noord-Amerika, vooral door zijne brochure: „The common sense, addressed to the inhabitants of America (1775)”. Hij verwierf daardoor de genegenheid van Franklin en Washington.
Intusschen zag hij zich door schulden genoodzaakt, dienst te nemen in het leger van Washington. Toen dit terugtrok en het Congrès ontbonden werd, schreef Paine het blad: „The crisis (1777— 1783)”, benevens andere vlugschriften en werd secretaris bp het departement van Buitenlandsche Zaken, doch moest wegens schennis van ambtsgeheimen in 1779 die betrekking nederleggen. Nu werd hij leeraar aan de universiteit te Philadelphia, terwijl hij het aanbod eener geldelijke ondersteuning van de zijde van het Fransche en Spaansche Hof van de hand wees. Daarna vergezelde hij kolonel Lawrence naar Frankrijk en vestigde zich na zijn terugkeer op zijne landen, hem door het Congrès geschonken. In 1786 begaf hij zich naar Europa, om er aan zijne hervormings-beginselen ingang te verschaffen, bezocht Frankrijk en woonde vervolgens te Londen, waar hij zijn beroemd geschrift: „Rights of man (1790, 2 dln)” in het licht deed verschijnen. Meer dan 1½ millioen exemplaren van dat werk werden verspreid, maar hij haalde zich daardoor den haat der Engelsche aristocratie op den hals, zoodat hij naar Parijs vertrok, waar hij genaturaliseerd werd en zich weldra tot lid der Nationale Conventie gekozen zag. Hier behoorde hij tot de leiders der Bergpartij en gaf er een blad in het licht onder den naam van Achille Duchâtelet.
Daar hij vóór de verbanning van Lodewijk XVI stemde, deed Robespierre hem in 1793 uit de Conventie verwijderen en in de gevangenis werpen. Na verloop van 14 maanden, gedurende welke hij zijn werk: „The age of reason (1793)” schreef, werd hij door tusschenkomst van de Amerikaansche regering op vrije voeten gesteld. Hij nam weder zitting in de Nationale Conventie, doch keerde na de ontbinding van deze (1795) tot het ambteloos leven terug. Nu hield hij zich bezig met de statistieke en financiële studiën en gaf in 1796 eene scherpe beoordeeling in het licht van de Engelsche financiën onder den titel: „Decline and fall of the English System of finance (14de druk, 1796)”. In 1802 keerde hij op aandringen van Jefferson naar Amerika terug en overleed te New York in behoeftige omstandigheden den 8sten Junij 1809. Zijne „Works” zijn in 1856 te Boston in het licht verschenen.
