Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 09-08-2018

Moritz

betekenis & definitie

Moritz (Karl Philipp), een verdienstelijk Duitsch schrijver, geboren te Hameln den 15den September 1757, bragt de jaren zijner kindsheid door in treurige huiselijke omstandigheden, kwam te Brunswijk in de leer bij een hoedenmaker, doch keerde weldra terug tot zijne ouders, die inmiddels naar Hannover waren getrokken. Hier wekte hij de opmerkzaamheid van een aanzienlijk persoon en kwam daardoor in de gelegenheid om het gymnasium te bezoeken. Nadat hij voorts vruchtelooze pogingen had aangewend om zich te Gotha aan den schouwburg te verbinden, studeerde hij te Erfurt, zag zijn wensch om als tooneelspeler op te treden nogmaals verijdeld en zocht eene toevlugt bij de Broedergemeente te Barby. Door deze ondersteund, wijdde hij zich te Wittenberg aan de studie der godgeleerdheid en werd leeraar aan het Philantropinum te Dessau.

De dwingelandij van Basedow dwong hem echter om die inrigting te verlaten. Hij begaf zich naar Potsdam en werd er in 1778 leeraar aan het militaire weeshuis, en eenigen tijd daarna aan het „Graue Kloster” te Berlijn. Hier maakte hij zich bekend als schrijver, prediker en dichter. In 1782 volbragt hij eene reis naar Engeland, werd vervolgens hoogleeraar aan het Kölnisch gymnasium te Berlijn, poogde aan de: „Vossische Zeitung” eene meer populaire rigting te geven, geraakte door zijn hartstogt voor eene gehuwde vrouw in een staat van halve krankzinnigheid en zocht zich in 1786 daarvan te herstellen door eene reis naar Italië. Hier ontmoette hij Göthe, die zeer met hem was ingenomen en hem in 1788 na zijn terugkeer eenigen tijd bij zich ontving te Weimar.

Op aanbeveling van hertog Karl August werd Moritz lid van de Académie te Berlijn en hoogleeraar in de oudheidkunde aan de Académie van Schoone Kunsten aldaar. Hij overleed den 26sten Junij 1793. In zijne merkwaardige romans: „Anton Reiser (1785—1790, 4 dln)” en „Andreas Hartknopf (1786)” schetst hij zijne eigene lotgevallen. Tot zijne overige belangrijke geschriften behooren: „Versuch einer Prosodie (1786; 2de druk 1815)”, — „Götterlehre (1791; 10de druk 1851)”, — „Reisen eines Deutschen in England (1783)”, — en „Reisen durch Italien (1792—1793, 3 dln)”. Ook leverde hij een „Magasin für Erfahrungsseelenkunde (1783—1793, 10 dln)”.