Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 09-08-2018

Medië

betekenis & definitie

Medië (Media) noemde men in de dagen der Oudheid een landschap van Klein-Azië tusschen de Caspische Zee, Armenië, Assyrië, Susiana, Persis, Parthië en Hyrcanië, zoodat het de hedendaagsche provinciën Aserbeidsjân, Gilan en Irak-Adsjemi omvatte.

Het is eene bergstreek met vruchtbare dalen. Alleen rondom het zoute Matianus Lacus (het Meer van Oermia) en in het midden en oosten des lands heeft men uitgebreide vlakten, terwijl in het noorden het Elboersgebergte in den Demawend (Jasonius Mons) tot eene hoogte van omstreeks 6000 Ned. el verrijst. In het westen en zuiden is Medië door lange ketens van kalkgevaarten van de vlakten der Tigris gescheiden. Dáár verheffen zich boven de plaats van het voormalig Ekbatana de Orontes (thans de Elwend), verder de Zagros, de Choathras enz. De voornaamste rivier droeg den naam van Amardus (Sefid-Roed).

Weleer waren de paarden van Medië vermaard, en in de vlakten van Nisae vond men de Koninklijke stoeterijen, die prachtige paarden leverden aan de Medische en Perzische Vorsten. Tot de delfstoffeljjke rijkdommen van den bodem behooren er zout en smaragden.

De inwoners des lands, van Indo-Germaanschen stam en aanhangers der leer van Zoroaster, heette men volgens Heródotus Ariërs. Deze vonden er bij hunne komst een vreemd (welligt Semitisch) volk, en ook de heerschende priesterkaste der Magiërs behoorde tot een anderen stam. De Mediërs der Oudheid waren eerst uitstekende krijgsknechten, vooral boogschutters, maar vervielen later tot weelde en verwijfdheid.

Het land was verdeeld in een zuidelijk gewest, het eigenlijke Medië of Groot-Medië, en een noordelijk gedeelte, Atropatene genaamd. De aanzienlijkste steden van Groot-Medië waren: Ekbatana (thans Hamadan), Rhagae (de voormalige hoofdstad, later Europus geheeten), Aspadana (Ispahan) en Bagistane, — en in Atropatene: Gazaka, Sanina en Praaspa (Vera). In den tijd der Romeinen gaf men alleen aan Atropatene den naam van Medië, daar Groot-Medië toen tot het rijk der Parthen behoorde.

De Mediërs werden na hardnekkige oorlogen door de Assyrische koningen Salmanassar II en Binninar III, maar voor goed door Tiglath Pilesar II overwonnen. In 715 vóór Chr. werd een opstand der Mediërs onder Dejoces door Sargon gedempt. In 640 vóór Chr. vereenigde Phraortes de stammen der Mediërs en waagde op nieuw de worsteling tegen de Assyriërs, maar sneuvelde in den strijd tegen koning Assurbanipal. Het gelukte eerst aan zijn zoon Cyaxares de magt van het Assyrische rijk te vernietigen en in verbond met Babylon in 606 Ninivé te veroveren. Hij stichtte het Medische rijk, hetwelk de volken van Iran, Armenië, Assyrië en Elam (Susiana) omvatte.

Op hem volgde zijn zoon Astyages, die in 558 door Cyrus, koning der Perzen, van den troon gestooten werd. Van dien tijd af waren de Mediërs aan de Perzen onderworpen, zoodat ook hunne geschiedenis zamensmolt met die der Perzen. Intusschen vervulden de Mediërs ook in dien toestand steeds eene belangrijke rol, zoodat de Grieken dikwijls aan de Perzen den naam van Mediërs gaven. Alexander de Groote veroverde deze Perzische provincie in het jaar 330 en liet haar besturen door Parmenion. Daarna viel zij ten deel aan Python. Door de veroveringen van Seleucas Nicator werd Medië een gedeelte van het Syrische rijk der Seleuciden, en Antíochus III voegde in 220 ook Atropatene bij zijn gebied. Door den Arsacide Mithrídates werd Medië aan den Syrischen koning Demetrius Soter in 152 ontrukt en behoorde vervolgens tot de landen der Parthen.