Laboratorium of scheikundige werkplaats noemt men eene inrigting, geschikt tot het doen van scheikundige bewerkingen en proeven. Men heeft laboratoria, welke tot het bereiden van bepaalde stoffen bestemd zijn — technische of pharmaceutische laboratoria, — en zoodanige, welke enkel dienen voor de wetenschappelijke beoefening der scheikunde. Deze laatsten zijn, tegelijk met de scheikunde zelve, geheel en al van gedaante veranderd. Een laboratorium is niet langer de donkere, geheimzinnige werkplaats van den alouden scheikundige, gevuld met de zonderlingste toestellen en werktuigen, — de overblijfselen der middeneeuwsche alchymie.
Neen, de thans gebezigde toestellen onderscheiden zich door eenvoudigheid en sierlijkheid, en de plaats, waar zij zich bevinden, is zindelijk, net en behoorlijk verlicht. De voormalige haarden zijn door de spiritus- of gaslamp verdrongen. De zaal is niet enkel voor den hoogleeraar, maar ook voor de studenten geopend, en elk van deze heeft er zijne bepaalde werkplaats, voorzien van al het noodige. Vooral in Duitschland heeft men in den laatsten tijd aan de hoogescholen prachtige laboratoria doen verrijzen. Het eerste was dat, hetwelk te Gieszen onder de leiding van Liebig gebouwd werd, — en dat voorbeeld is elders spoedig nagevolgd. Men heeft er ook laboratoria, die enkel ter bevordering der belangen van den landbouw dienen. In ons Vaderland heeft men, behalve aan de hoogescholen en athenaea, scheikundige werkplaatsen aan alle hoogere burgerscholen. — Bij de artillerie noemt men het laboratorium de plaats, waar de munitie voor vuurwapenen vervaardigd wordt
