Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 08-08-2018

Inkt

betekenis & definitie

Eene meestal zwart gekleurde vloeistof, waarmede men schrijft, drukt of teekent, wordt naar verschillende voorschriften vervaardigd. Gewoonlijk bezigt men daartoe galnoten, ijzervitriool en water, somtijds met een aftreksel van blaauwhout. Dit geschiedt op de volgende wijze: twee Ned. pond galnoten en 0,15 Ned. pond blaauwhout laat men trekken op 10 Ned. kan water. De massa wordt na verloop van eenigen tijd in een koperen ketel gedaan, 2 uur gekookt en daarna gefiltreerd.

Bij het heldere filtraat voegt men eene oplossing van gom en ijzervitriool (van 1 Ned. pond op 5 Ned. kan water). Dat alles wordt goed dooreengeroerd, waarna men het eenige dagen laat staan en de heldere vloeistof op flesschen tapt. In galnoten namelijk zijn 2 zuren aanwezig, looizuur en galnotenzuur, die met het ijzeroxydule van het ijzervitriool kleurlooze verbindingen aangaan. Door aanraking met de dampkringslucht wordt echter het ijzeroxydule omgezet in ijzeroxyde, dat met de beide zuren donker-blaauwe verbindingen vormt, terwijl het blaauwhout dient tot verhooging der blaauwe kleur. Gom is een noodzakelijk bestanddeel; zij houdt de nagenoeg onoplosbare verbindingen der 2 zuren met ijzeroxyde in suspensie en doet den inkt hechten aan het papier.

Goede inkt moet donker zijn en met den tijd niet verbleeken. Het geelworden van inkt ontstaat door vrij zwavelzuur en kan door toevoeging van wat ammoniak verholpen worden. Hij is voorts dun-vloeibaar en beschimmelt niet. Men bevordert de laatste 2 hoedanigheden door den inkt zoo weinig mogelijk in aanraking te laten met de dampkringslucht. Immers hij wordt dik door uitdamping van water, en de schimmels ontwikkelen zich niet bij afsluiting der lucht.

Ook belet men het schimmelen wel door bijvoeging van sublimaat. Inkt wordt ontleed door zuringzuur en chloor, weshalve men deze inzonderheid aanwendt om inktvlakken te verwijderen. Eene zeer duurzame inktsoort is de Oost-Indische. Van deze is lampzwart het kleurend bestanddeel, door eene lijmoplossing in suspensie gehouden.

Men vervaardigt blaauwen inkt door Berlijnsch blaauw in zuringzuur op te lossen, — en roode door een aftreksel van cochenille of rondhout onder toevoeging van azijn, aluin en gom, alsmede door karmijn in ammonia op te lossen. Eene zwart-groene inktsoort, onder den naam van alizarine-inkt bekend, is veel in gebruik; deze is niets anders dan gewone inkt met eene indigo-oplossing en wat hout-azijn. Omtrent druk-inkt zie Boekdrukkunst.

< >