Illustratie noemt men in het algemeen de verklaring van een of anderen tekst, en in ’t bijzonder de platen — gewoonlijk houtsneden, — welke daaraan ter verklaring zijn toegevoegd. Dit geschiedde al spoedig na de uitvinding der boekdrukkunst. Ruwe houtsneden werden in den tekst geplaatst, en van werken van ernstigen inhoud versierde men althans den titel met arabesken. Ook vervaardigde men fraaije beginletters.
Het illustréren van drukwerken nam vooral eene hooge vlugt in den tijd der Hervorming. Toen werden allerlei geschriften geïllustreerd met houtsneden , door uitstekende kunstenaars vervaardigd. Later kwam men daarvan terug, en in de voorgaande en tegenwoordige eeuw versierde men romans en reisbeschrijvingen enz. gewoonlijk met koperen platen of steendrukken, terwijl men de houtsneêfiguren alleen plaatste in almanakken en volksboeken. In de laatste 50 jaren heeft men zich echter weder toegelegd op het vervaardigen van houtsneden tot illustratie van klassiek-letterkundige werken, tot het versieren van tijdschriften enz. In Frankrijk zijn de gebroeders Devéria en Johannot, Gavarni, Grandville, Meissonier, Raffet, Bertal enz. met uitstekend gevolg werkzaam geweest en vooral Doré, die ook thans nog veel voortreffelijks levert, — en in Duitschland Ludwig Richter, Adolf Menzel, Schnorr von Carolsfeld, Hosemann, Neureuther, Kaulbach, Genelli, Führich, Schrödter, Jordan, Hübner, Bendemann enz. De eerste geïllustreerde tijdschriften ontstonden in Engeland, zooals het „Penny Magazine”, het „Illustrated London News”, „The Graphic”, enz., waarna ook in Duitschland een aantal dergelijke bladen verschenen , zooals „Illustrirte Zeitung” van Weber, „Ueber Land und Meer” van Halberger (thans van Hackländer), „Gartenlaube” van Keil, „Fliegende Blätter” van Braun en Schneider enz. In Frankrijk heeft men dergelijke weekbladen, zooals „L’Illustration”, het „Magazin Pittoresque”, „Charivari” enz. Ons Vaderland kan zich nog niet beroemen op een grooten rijkdom van geïllustreerde werken met oorspronkelijke houtsneden.
