Gestichten. Met dezen naam bestempelt men een aantal inrigtingen, welke in den regel tot verzorging en verpleging van hulpbehoevenden dienen. Sommige van deze, zooals gasthuizen en krankzinnigengestichten, zijn onmisbaar in eene wèlgeordende maatschappij, — andere, zooals blinden- en doofstommen-instituten, weeshuizen, idiotenscholen en hofjes voor oude lieden, zijn zeer nuttig, — ook armenhuizen en bewaarscholen hebben eene nuttige zijde als tijdelijke wijkplaatsen eener behoeftige bevolking, — terwijl nog andere, zooals vondelingshuizen, volgens de zienswijze van onzen tijd in den regel bepaald afkeurig verdienen. De nuttige zijde der bewaarscholen is deze, dat de behoeftige werkvrouw, die hare woning verlaten moet, om mede in het onderhoud van het huisgezin te voorzien, aldaar hare kiemen in veiligheid kan brengen, — doch de schaduwzijde is daarin gelegen, dat de bewaarschool het kind onttrekt aan de huiselijke opvoeding en aan de zorg eener liefderijke moeder.
De moederzorg is het kostbaarste wat een kind bezit; het is om die reden een verregaand pligtverzuim, zoo eene moeder haar kind naar de bewaarschool zendt, om alzoo meer vrijen tijd voor huishoudelijke bezigheden, liefhebberijen en uitspanningen te bekomen. — Van de vondelingshuizen is gebleken, dat zij vooral de onzedelijkheid zeer in de hand werken, en dat van de kleinen, die er heengebragt worden, slechts weinigen in het leven blijven. — Ook omtrent de goede werking der weeshuizen heeft men in den laatsten tijd veel twijfelachtigs te berde gebragt. Over onze Bedelaarsgestichten raadplege men het daaraan gewijde artikel.
