Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 07-08-2018

Gele koorts

betekenis & definitie

Gele koorts (febris flava) is eene zeer gevaarlijke en gewoonlijk zeer spoedig, meestal doodelijk afloopende ziekte, welke haren naam ontleent aan de gele huidkleur van den Iijder, Andere verschijnselen dier ongesteldheid zijn: braking, buikloop of verstopping, hevige hoofdpijn, groote benaauwdheid, pijn in den onderbuik enz. Zoowel hierdoor als door haren epidemischen aard is zij gemakkelijk te onderscheiden van de geelzucht. Zij heeft een verloop, hetwelk eenigzins op dat van typhus gelijkt, maar veel sneller is. Zij heerscht veelal in West-Indië en in de kustgewesten van Midden-Amerika, waar men ze zwarte braking (vomito prieto) noemt, en vanwaar zij zich wel eens naar Noord- en Zuid-Amerika, naar Spanje en zelfs naar Italië uitstrekt.

Haar ontstaan wordt bevorderd door eene warme, vochtige, met onreine stoffen bezwangerde lucht, en een moerassigen bodem, die zich slechts weinig verheft boven de oppervlakte der zee. Hoofdzakelijk tast zij menschen aan van krachtigen ligchaamsbouw en dan vooral zulke, die zich pas in de warmte van het keerkringsgewest hebben gewaagd. Zij wordt in de hand gewerkt door eene onordelijke levenswijs, door uitspattingen, door overmatige inspanning, en door het verblijf van vele personen in eene betrekkelijk kleine ruimte. Bevinden zich onderscheidene koortszieken bijeen, zooals op een schip, dan ontstaat er eene smetstof, waardoor de ziekte verspreid wordt. Reeds bij de tweede expeditie van Columbus openbaarde zich te St. Domingo de gele koorts onder het scheepsvolk.

Later heeft deze als epidemie meermalen vreeselijke verwoestingen aangerigt; in 1821 eischte zij in Barcelona alleen 20000 offers. Zij vertoont zich telkens onder de bemanning van oorlogschepen in West-Indië tijdens het leeghalen en schoonmaken van het ruim, en verscheen in 1740 op de Engelsche vloot en in het leger vóór Carthagena, in 1803 onder de Fransche troepen op Haïti enz. Geneeskundige hulp brengt weinig baat; Oleum Ricini wordt nog voor het beste middel gehouden. Daarentegen kan men veel doen, om het ontstaan van deze ziekte te verhoeden, vooral door het vermijden van elke ophooping van rottende zelfstandigheden. Ook kan men het voortdringen der ziekte veelal door quarantaine-maatregelen beletten.

< >