Etsen is het maken van diepten in metalen of kalksteenen platen door middel van een verdund zuur, etsvocht geheeten.
Die gedeelten der plaat, waar men geene diepte begeert, bestrijkt men vooraf met was of met vernis, waardoor de etsgrond wordt gevormd; op de plekken waar de diepte aangebragt moet worden, neemt men den etsgrond weg met eene stalen naald, de etsnaald genaamd, of ook wel op breede partijen met een klein mesje. Gewoonlijk gebruikt men koperen platen; doch ook wel stalen, wanneer men een groot aantal afdrukken verlangt.
Er zijn 3 manieren om op koper te etsen, namelijk de boven beschrevene, de aquatinta-manier (zie onder Aqua-tinta), — en het etsen in relièf of de ectypographie. Bij de eerstgenoemde 2 wijzen worden de lijnen der teekening min of meer sterk in de plaat gebeten, — en bij de 3de worden de lichten gebeten en blijven de Iijnen achter. Bij het etsen op geel en rood koper en op zilver gebruikt men verdund salpeterzuur dat men voor staal nog wat meer verdunt, — en voor het goud een mengsel van salpeter en zoutzuur (koningswater). Voor lithographischen steen en voor marmer komt salpeterzuur te pas.
De kunstenaar ontwerpt zijne teekening op geolied papier. De regte kant dier teekening wordt vervolgens met rood krijt besmeerd, op den etsgrond bevestigd en daarna voorzigtig met de punt eener fijne naald doorgetrokken. Zoo komt de omtrek der teekening omgekeerd op den etsgrond en men schrapt de geheele teekening in het was of vernis, zoodat het koper in de diepte der strepen zigtbaar wordt. Vervolgens omzoomt men de plaat met een rand van was en begiet haar met etsvocht, hetwelk de ontbloote deelen van het koper wegbijt.
Bij eene noodige herhaling van het etsen worden de plekken, die geene meerdere diepte behoeven, zorgvuldig met vernis bedekt. Dikwijls ook worden de platen voltooid door middel der gewone graveernaald. Daar het etsen in koper voor een ervaren teekenaar niet moeijelijk is, hebben vele schilders daarvan gebruik gemaakt ter verspreiding van hunne werken. Ook glas wordt door middel van vloeispaatzuur geëtst, waarbij de wijze van behandeling ongeveer dezelfde is als de hierboven voor de metalen vermelde.
Albrecht Dürer wordt voor den uitvinder der etskunst gehouden, hoewel de Italianen Mazzola, bijgenaamd Parmeggiano, als zoodanig noemen. Vooral Hollandsche en Vlaamsche meesters hebben haar beoefend, en onder deze heeft inzonderheid Rembrandt onnavolgbaar schoone etsen geleverd. In Frankrijk wordt de naam van Callot, in Engeland die van Hogarth op het gebied dier kunst met lof vermeld.
Zie voorts onder Graveerkunst.
