Diocletianus (Cajus Aurelius Valerius), bijgenaamd Jovius een Romeinsch keizer, uit Dalmatië afkomstig, klom spoedig op in de Romeinsche krijgsdienst en werd in 284 na Chr. te Chalcedon door het leger uitgeroepen tot Keizer. Een opstand in Gallië, alsmede het gevaar van een inval der Germanen, bewoog hem, om den veldheer Maximianus (Herculius) tot mederegent te benoemen. Beide verhieven zij in 292 Galerius Maximianus en Constantius Chlorus desgelijks tot caesars en verdeelden onderling het rijksgebied.
De 4 Keizers voerden zeer voorspoedige oorlogen, waarna Diocletianus den lsten Mei 305 te Nicomedia het bewind nederlegde, zich naar zijne goederen in Dalmatië begaf, en in 313 overleed. In 303 had op zijn last te Nicomedia eene hevige vervolging der Christenen plaats, en onder zijn bestuur verdwenen de laatste sporen van den republikeinschen regéringsvorm.
