Bromberg, in het Poolsch Bydgoszcz en in het Latijn Bidgostia, is de hoofdstad van een evenzoo genoemd arrondissement der Pruissische provincie Posen, dat op bijna 215 □ geogr. mijlen ruim ½ millioen inwoners telt. Zij ligt op een heuvel aan de bevaarbare Brahe, 1¼ geogr. mijl ver van de plek, waar deze zich uitstort in de Weichsel. Zij is aan de noord- en zuidzijde ingesloten door het groote Bromberger woud, heeft 3 voorsteden, 3 kerken, 1 synagoge, een aantal inrigtingen van onderwijs en weldadigheid, benevens eenige belangrijke fabrieken en ongeveer 17000 inwoners.
Voorts is er veel handel in graan en wijn, en de levendige scheépvaart wordt er ongemeen bevorderd door het Bromberger kanaal, dat de Weichsel met de Oder en alzoo met de Elbe verbindt. Het neemt een aanvang bij het stadje Nakel aan de bevaarbare Netze, eene zijrivier der Warthe, en eindigt bij Bromberg in de Brahe; het is ruim 3½ geogr. mijl lang, 20 Ned. el breed ruim, 1½ Ned. el diep, en van 2 sluizen voorzien. Het werd in 1773 en 1774 op last van Frederik II en onder het opzigt van Brenkenhoff gegraven, kost jaarlijks 6000 thaler aan onderhoud, maar brengt dubbel zooveel op.
Bromberg is door de Duitsche orde gesticht, en men vindt er een slot vermeld in 1330. Voorheen behoorde de stad aan Polen, maar zij is in 1676 aan Pruissen afgestaan. Bij de eerste verdeeling van Polen viel zij met het district der Netze desgelijks aan Pruissen ten deel, en in den bloedigen oorlog, die tusschen de 2de en 3de verdeeling gevoerd werd, viel er een gevecht voor, waarin de Pruissische overste Spekuli sneuvelde. In 1794 werd zij gedurende korten tijd door den Poolschen generaal Dombromski bezet. Na den Vrede van Tilsit maakte zij met het “Departement Bromberg” deel uit van het groothertogdom Warschau, maar door een besluit van het Congres te Weenen (1815) keerde zij tot Pruissen terug.
