Assuan of Assoean is eene stad in Opper- Egypte op den regteroever van de Niji tegenover het eiland Elephantine, waar zich de eerste cataracten der rivier bevinden. Zij is de meest zuidelijk gelegen stad van Egypte en eigenlijk het oude Syéne, waarvan de puinhoopen nabij Assuan te vinden zijn. Op de heuvels aan de Nijl groeijen er palm-, terpentijn- en moerbeziënboomen. De omtrek is er rijk aan Oudheden. De Pharao's en de Ptolemaeussen hebben er tempels gebouwd, die er thans half onder het zand bedolven zijn, — de Romeinen en Arabieren hebben er vestingwerken en muren doen verrijzen, — en op de puinhoopen daarvan leest men de namen van krijgslieden en geleerden der jongste eeuw. Dáár vindt men de terrassen van rood graniet, waarover de schuimende wateren van de Nijl met woest geraas naar beneden huppelen, en ginds de groeven, die de slanke obelisken en de reusachtige standbeelden der Egyptische en Aethiopische tempels hebben geleverd, en men ontwaart er op de wanden der rotsen raadselachtige hiëroglyphen.
Aan de ééne zijde der stad heeft men de catacomben en hypogaeën (onderaardsche holen) van Syéne, en aan de andere zijde een aantal bekoorlijke en vruchtbare eilanden in de rivier. Eén van deze, het hedendaagsche El Sag, is het beroemde Elephantine der Ouden. Hier ziet men de overblijfselen van den reeds door Strabo beschreven Nijlmeter. De beide tempels uit den tijd van Amenophis III heeft men eenige jaren geleden gesloopt, om van de steenen eene kazerne en een magazijn te Assuan te bouwen. De rivierbedding tusschen Assuan en Elephantine is dikwijls geheel en al droog. In de nabijheid van de steenen kaai, die de haven van Assuan vormt, is een vierhoekige kuil , van onderen met trappen voorzien, zoodat men hier het stijgen van de Nijl gemakkelijk kan bepalen. Die kaai is een gewrocht der Arabieren. De belangrijkheid van deze stad voor den handel is gelegen in de omstandigheid, dat de Nijl eerst hier bevaarbaar wordt.
Reeds in de dagen der Oudheid merkte men op , dat de zon op den langsten dag te Syéne geene schaduw werpt, zoodat men hier den kreeftskeerkring trok, die eigenlijk wat zuidelijker ligt. Bij Assuan neemt het graniet- of eigenlijk syenietgewest van Egypte een aanvang.
