betekent de zin voor het werkelijk bestaande; het is ook de leer, dat hetgeen wij met de zinnen waarnemen, inderdaad precies zó bestaat. Een realistische beschouwing neemt dus de dingen, zoals ze zijn (zoals de beschouwer ze ziet), en blijft dus in haar streven bij het h.i. praktisch bereikbare.
In zoverre is realisme het tegenovergestelde van idealisme: dat het ideaal juist door ’t eeuwig-onbereikbare gevormd wordt.Op het gebied der kunst noemt men realisme de richting, die uitgaat van een zoveel mogelijk juiste en scherpe waarneming der werkelijkheid, in tegenstelling met de romantiek, die meer van de verbeelding uitgaat. Geen enkel kunstwerk is echter geheel realistisch of romantisch; geen enkel kunstenaar kan de werkelijkheid geheel verloochenen of alle fantasie uitbannen. Het is slechts de vraag, welke dezer elementen het meest op den voorgrond treedt.
In de tweede helft der 19de eeuw is, na de al te zeer met de werkelijkheid spottende uitwassen der romantiek, de realistische school ontstaan; zowel op het gebied der letteren, als der schilderkunst. Deze school beoogde op beider gebied hetzelfde doel: n.l. na scherpe, klare en zoveel mogelijk onbevangen waarneming der werkelijkheid, deze weer te geven, gezien met het oog en doorvoeld met de ziel van een artiest.
