is de naam, waarmede men in het algemeen de volksvertegenwoordiging aanduidt; in het bizonder die van Engeland, het Hogerhuis (House of Lords) en het Lagerhuis (House of Commons), al heeft in ’t ver verleden het woord parlement nog ruimer betekenis.
Voor het eerst werd in 1246 in Engeland het woord „parlementum” gebruikt als benaming voor den Raad van hoge edelen, die toezicht moest uitoefenen op de nakoming-van de Magna' Charta. In 1264 bewerkte Simon van Montfort, dat ook afgevaardigden van de burgerij in dit Parlement werden opgenomen en onder Eduard III (1327—1377) kwam de splitsing van het Parlement in twee Huizen tot stand. In het begin sprak men van de barones majores (hoge adel en geestelijkheid) en van de barones minores (lage adel en burgerij).
Al is in den loop der eeuwen het kiesrecht voor het Lagerhuis gewijzigd en de macht van het Hogerhuis beperkt, deze indeling is tot op den huidigen dag blijven bestaan. Engeland kan zich dus beroemen op het bezit van verreweg het oudste parlement van Europa. En zoals het met zulke oude instellingen in Engeland gaat, worden er allerlei tradities, gewoonten en gebruiken gevolgd, die niet gemakkelijk toe te passen zijn. Er bestaat zelfs een gids voor „beginnende parlementariërs”.
Als bijv. een nieuw lid voor de eerste maal het woord voert (maiden-speech), dan behoort hij zich voor die vrijmoedigheid in de gebruikelijke termen (die hij wel van buiten zal geleerd hebben) te verontschuldigen. Verder is het verboden een lid bij den naam te noemen, men mag alleen spreken van den „geachten afgevaardigde van...” Ieder moet dus de districten en de leden uit zijn hoofd kennen.
Omdat in 1605, op den 5den November, Guy Fawkes het parlementsgebouw door middel van buskruit in de lucht wilde laten vliegen (het zgn. buskruitverraad), doet de voorzitter nog elk jaar op dien datum de ronde door de kelders... om te zien of er soms ergens een vaatje buskruit staat.
Diezelfde voorzitter ontvangt jaarlijks een half hert uit de koninklijke jacht, een vat wijn van het wijnkopersgilde en de stof voor twee laken pakken van het lakenweversgilde.
Pertinent verboden is, dat de leden van Hoger- en Lagerhuis in eikaars zalen komen. Als dan ook b.v. de koning de parlementszitting opent, worden de Lagerhuisleden uitgenodigd te komen luisteren... achter een hekje.
Van den Staatssecretaris van Financiën in het Lagerhuis wordt verwacht, dat hij bij het voorlezen der begroting niet den linkerarm zal leunen op een kist van mahoniehout met verguld koperen beslag, die de schatkist voorstelt.
Indien een lid van het Lagerhuis een motie van orde voorstelt, bijv. om de debatten te sluiten, dan behoort hij bij het doen van dat voorstel... zijn hoed op te zetten. Men verhaalt, dat Gladstone eens in de grootste verlegenheid geweest is, omdat hij op het beslissende moment zijn hoed niet bij zich had en zijn huurlieden evenmin, althans niet een van de vereiste capaciteit.
Allermerkwaardigst is (en dit tot slot) de wijze, waarop een nieuwe Speaker (voorzitter van de openbare vergadering van het Lagerhuis) aangewezen wordt. De gewoonte, dat, als de vergadering voorzitterloos is, het oudste lid deze functie tijdelijk vervult, kent men in Engeland niet. Als de Speaker zijn ambt heeft neergelegd, dan is het Huis voorzitterloos, er is niemand om de vergadering te openen, niemand, die het woord verlenen kan. De vergadering komt bijeen en... goede raad is duur! Intussen hebben de leiders al onderling uitgemaakt, wie voorzitter worden moet en deze weet het zelf ook allang. Men zit dus bijeen, de beraadslagingen kunnen niet geopend worden, men zwijgt en ziet elkander aan. De candidaat zit tussen twee zijner vrienden.
Dan zegt de vriend, rechts van hem, halfluid, als tegen zichzelf: „wij moeten toch een Speaker hebben, mij dunkt, dat mijn linker buurman de aangewezen persoon is.” Deze protesteert, zegt dat hij die eer niet waardig is; dan zegt de vriend, links van hem gezeten, ook in zichzelf: „Ja, ik geloof, dat mijn vriend ter rechter zijde gezeten onze aangewezen Speaker is.” Nu verheffen aan alle kanten verschillende leden de stem (maar vooral niet luid) en spreken als hun mening uit, dat Mr. ... Speaker moet worden en zo dringt men hem half onwillens naar den voorzitterszetel, waar hij dan ten slotte het praesidium bekleedt.
Alhoewel voor onze eigen volksvertegenwoordiging de naam parlement minder gebruikelijk is, spreken we toch wel van parlementaire geschiedenis en parlementaire kroniek enz.
Zie verder: Staten-generaal.
