De Nederlandse dirigent Jozef Willem Mengelberg werd in 1871 te Utrecht geboren. Reeds vroeg bleek zijn buitengewone muzikale aanleg, zodat aan zijn bestemming niet lang getwijfeld werd.
Het eerste muziekonderwijs ontving hij aan de Utrechtse muziekschool. Op zijn 17de jaar ging hij naar het conservatorium te Keulen.
Na zijn verblijf aldaar en een korte loopbaan in het buitenland, werd Mengelberg naar Amsterdam geroepen, om de leiding van het Concertgebouworkest op zich te nemen.Had Kes het orkest voor hem gemaakt, zijn hoogst bekwame en energieke leiding bracht het orkest en daarmee het gehele Amsterdamse muziekleven tot een periode van ongekenden bloei. Hij wist het Concertgebouworkest, dat toch reeds bestond uit eersterangs musici, met onuitputtelijke energie en liefde voor de kunst, op te voeren tot een muzikale eenheid, die het een plaats geeft onder de twee of drie voornaamste der wereld. In 1898 werd hij ook dirigent van de Amsterdamse Maatschappij ter bevordering der Toonkunst; spoedig verbreidde zich de roem van Mengelberg, van zijn koor en van zijn orkest tot ver over onze grenzen en weldra bereikten hem van alle kanten uitnodigingen, om in het buitenland uitvoeringen en concerten te komen geven. Zo werkte hij reeds in 1897 mede aan een groot muziekfeest te Bergen in Noorwegen. In 1905 ging hij naar Amerika om daar te dirigeren, later bezocht hij Rome, Milaan en Spanje. Met het jaar steeg Mengelbergs roem en thans wordt hij beschouwd als een van de eerste dirigenten der wereld.
Van 1908—1920 was hij ook dirigent der Museum-concerten te Frankfort en van 1921 —1929 dirigeerde hij gedurende enige maanden van het jaar ook het beroemde Philharmonisch Orkest te New-York. I'n 1923 werd hij door een Amerikaanse Universiteit en later door een Nederlandse benoemd tot ere-doctor, terwijl hij ook werd benoemd tot buitengewoon hoogleraar in de algemene muziekwetenschappen te Utrecht.
