Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

IJsheiligen

betekenis & definitie

Het heeft reeds jaren lang de aandacht der weerkundigen getrokken, dat er in ieder seizoen van die bijzondere data vallen, die critiek zijn voor den toestand van het weer. Het spreekt wel van zelf, dat naarmate aan deze min of meer nauwkeurig periodiek terugkerende kenteringen in een weersgesteldheid voor ons menselijk gevoel aangename of onaangename gevolgen verbonden zijn, daaraan ook meer aandacht is geschonken.

Die, waaraan aangename gevolgen vastzitten, worden vergeten... we zijn nu eenmaal ondankbaar! Maar als het andersom is, o wee! En dan denken we aan de zogenaamde IJsheiligen, St. Pancratius, St.

Servatius en St. Bonifacius, die de data 11—14 Mei beslaan.

Ze worden zo genoemd naar de namen van de Heiligen, die, volgens den kalender van de Rooms-katholieke kerk op die dagen vereerd worden. Maar wat reeds eeuwenlang de aandacht heeft getrokken, is, dat omstreeks dezen tijd het weer totaal van karakter pleegt te veranderen.

Is het reeds volop voorjaar en doet alles verwachten, dat we nu zonder verdere onaangenaamheden en gure buien zachtjes aan naar den vollen zomer stevenen... plotseling verandert dat liefelijk vooruitzicht. Strakblauw staat de lucht en een straffe Noordooster blaast dagen lang, als een laatste wreveluiting van zijn nederlaag, uit de grimmige regionen van koning Winter, de koude poollucht over het zomerbeidend land.

We duiken weer diep in onze kragen, niezen en proesten als beginnelingen, mopperen en protesteren wat en herinneren ons dan als een wat schrale troost, dat het de tijd is der IJsheiligen.Natuurlijk hebben de meteorologen ook zich met deze ervaring bezig gehouden en al moet menige „vast”-staande mening van leken wijken voor de overtuigende statistische gegevens der vakmensen, over de IJsheiligen en hun weerkundige reputatie zijn wonder genoeg! allen het wel eens.
Het verschijnsel zelf wordt verklaard uit bepaalde toestanden in de atmosfeer over zeer uitgestrekte gebieden: van de Poolstreken tot de keerkringen en van ver in Siberië tot diep op den Atlantischen Oceaan.