(of Berthrade) met den groten voet, in ’t Frans Bertha au grand pied genoemd, is een bekende figuur uit de Middeleeuwen. Zij was de dochter van de Koningin van Hongarije, de vrouw van Pepijn den Korte en de moeder van Karel den Grote.
Het beroemde verhaal over haar is, dat zij door de vrouwen, die haar van Hongarije naar Pepijn brachten, op zijde was geschoven ten bate van een van die vrouwen, die de gemalin van Pepijn werd, terwijl zij 8 jaar bij een boswachter zat te spinnen. Na afloop van die acht jaar kwam de Koningin van Hongarije haar dochter bezoeken.
Natuurlijk zag die, dat de ondergeschovene wel veel op haar dochter leek, doch niet haar dochter was. En dat de ondergeschovene niet haar dochter was, bewees de Koningin met het feit, dat deze vrouw niet dien enen groten voet had.Deze vrouw wordt nu tot den brandstapel veroordeeld, terwijl Pepijn intussen bij een jacht in het bos de ware prinses ontdekt, met wie hij nu trouwt en die hem zes kinderen schenkt, waarvan de oudste Karel de Grote was. Helemaal serieuze geschiedenis is dit mooie verhaal niet.
Merkwaardig is het, dat in de Middeleeuwse letterkunde, zowel in Frankrijk als in Duitsland, een vreemdsoortig vrouwelijk wezen voorkomt, dat ook Bertha (of Berchta) heet. Zij is bekend als Bertha met den groten voet en er wordt van haar verteld, dat zij een spinster was en haar grote, platte voet ontstaan was door het trappen van het spinnewiel.
Volgens nog een andere legende had deze vreemde Bertha ganzevoeten: zij staat afgebeeld op verschillende oude kerken in Frankrijk en soms wordt verteld, dat zij de beroemde „Moeder de Gans” is van de sprookjes. Deze beide geschiedenissen: die van Karel de Grote’s moeder en die van de vreemdsoortige spinster zijn dus wel wonderlijk dooreengeweven.
