Voedings en Genotsmiddelen

dr. M. Wagenaar (1938)

Gepubliceerd op 26-01-2019

Voeding (laxeerend voedsel)

betekenis & definitie

Voeding (laxeerend voedsel) - De beste wijze ter bestrijding van chronische verstopping, is het geregeld gebruik van voedsel, dat zwak-laxeerende eigenschappen heeft. De werking is hierbij mechanisch. Door het betrekkelijk hoog gehalte aan ruwvezelstoffen, oefenen dergelijke spijzen een prikkeling op den darmwand uit en daardoor werken ze als zwak laxans. Terwijl het lichaam aan andere purgatieven spoedig went, zoodat een telkens grootere dosis gebruikt moet worden om een zelfde effect te bereiken, is bij deze wijze van bestrijding der constipatie hiervan geen sprake.

Deze spijzen blijven steeds een zelfden invloed uitoefenen. Men kan dan ook moeilijk van een bepaald „laxeermiddel” spreken, het euvel wordt langs dieetischen weg bestreden en daardoor zeer doeltreffend. Bij de bespreking der verschillende voedingsmiddelen wordt het gehalte aan ruwvezelstoffen opgegeven. Wij kunnen in herinnering brengen, dat vooral de peulvruchten en het grove brood zich onderscheiden door een betrekkelijk hoog gehalte aan ruwvezelstoffen en dat ook „rauwkost” door het bevatten van celwanden, die niet door koken of verhitten meer permiabel zijn geworden, prikkelend op de darmen werken. Vegetariërs zullen dus niet spoedig last hebben van constipatie.

In dit verband kunnen wij ook wijzen op het hooge gehalte aan ruwvezelstoffen in vele groenten, ooft, paddenstoelen (truffels), spinazie, rapen, worteltjes, boonen, kool. Ook de gedroogde en geconserveerde vruchten werken laxeerend, in het bijzonder pruimen, abrikozen en ananas. De ruwvezelstoffen werken niet alleen door hun onverteerbaarheid prikkelend op den darmwand, maar zijn ook oorzaak van het optreden van gisting, waardoor gas gevormd wordt. Ook alkalizouten van de vruchtenzuren werden als laxans.

Sinaasappelsap bijv. is rijk aan citraten. Druiven bevatten in het rijpe stadium veel kaliumtartraat, het kaliumzout van het wijnsteenzuur. Ook zure melk en melkpraeparaten als yoghurt en kefir hebben een zwak laxeerende werking.

Nootvruchten, dadels en vijgen bevatten buitengewoon veel ruwvezelstoffen. Vooral het eten van enkele vijgen daags is een uitstekend middel om chronische constipatie te voorkomen. Als een geschikt middel (dat feitelijk tusschen genot- en geneesmiddel instaat) kunnen wij het gebruik van de zoogenaamde limonade purgative aanbevelen. Dit is een oplossing van het magnesiumzout van citroenzuur, bovendien bevat de vloeistof koolzuur, hetgeen de werking ervan belangrijk ondersteunt.

Een dergelijke drank, die als licht laxans wordt aanbevolen, kan op de volgende wijze bereid worden: in een flesch van ongeveer 300 g lost men 20 g citroenzuur en 60 g suiker op in 200 g water (flesch ongeveer voor 2/3 vol). Wanneer de oplossing met behulp van warm water gemaakt is, moet deze even afkoelen. Daarna wordt in drie gedeelten, 12 g magnesiumcarbonaat (ongebrande magnesia) op de oppervlakte gestrooid en telkens door keeren van de flesch in het Zuur (onder opbruising) opgelost. Het koolzuur, dat hierbij ontstaat, tracht men zooveel mogelijk in oplossing te houden (kurk echter niet al te vast op de flesch). Is alles opgelost, dan voegt men nog eenige druppels citroenspiritus toe (geen citroenolie!) Deze citroenspiritus kan men zoodanig koopen, ook kan men vooraf de suiker voor de oplossing aromatiseer en, door eenige suikerklontjes over citroen- of sinaasappelschillen te raspen. Men gebruike deze „limonade purgative" eetlepelsgewijze.