Voedings en Genotsmiddelen

dr. M. Wagenaar (1938)

Gepubliceerd op 26-01-2019

Vitaminiseeren (van levensmiddelen)

betekenis & definitie

Vitaminiseeren (van levensmiddelen) - Op dit gebied ziet men tegenwoordig ergerlijke staaltjes van misleiding. De vitaminen staan zeer terecht in het brandpunt der belangstelling. Dank zij de inspanning en de geniale vondsten van vele samenwerkende geleerden, is men erin geslaagd de structuur der vitaminen op te helderen en werkwijzen te vinden om ze af te zonderen. In meerdere gevallen is men er zelfs in geslaagd een methode uit te werken om de verschillende vitaminen te meten, zoodat er serieuze onderzoekingen verricht kunnen worden over het vergelijkend vitamine-gehalte van voedingsmiddelen.

In de toekomst, al is het misschien dan ook niet in de naaste toekomst, zullen voor de verschillende vitamine-praeparaten zeker standaardmethoden gegeven worden en het is volstrekt niet uitgesloten, dat men voedingsmiddelen, die daarvoor in aanmerking komen, in het groot kunstmatig van vitaminen zal voorzien.

Iets dergelijks zou men „vitaminiseeren” kunnen noemen. Voor enkele voedingsmiddelen is dit reeds gedaan, wij herinneren bijv. aan het vitaminiseeren met vitamine A en D van margarine en andere spijsvetten. Ook vischtraan wordt wel gevitaminiseerd of met een sterk vitaminehoudende olie op gehalte gebracht. Dit zijn echter tot nog toe uitzonderingen. In het algemeen worden dergelijke methoden nog niet toegepast.

Op vaak zeer brutale wijze wordt echter gespeculeerd op de populaire kennis van velen. Zonder dat de minste waarborg gegeven wordt, treft men als aanbeveling aan „zeer rijk aan vitaminen”, „kunstmatig van vitaminen voorzien” of soortgelijke opschriften. Soms zelfs betreft het spijzen, die van nature arm zijn aan deze stoffen of ze in het geheel niet hebben. Dit is in hooge mate misleidend, helaas kan hier wettelijk moeilijk tegen worden opgetreden. Wanneer de kooper echter niet op dergelijke losse mededeelingen reageert, zullen de zoogenaamde „fabrikanten” zelf het ongerijmde en dwaze van hun aanprijzingen gaan inzien.

Het kunstmatig vitaminiseeren van levensmiddelen is zeker mogelijk, echter er is alleen succes van te verwachten, wanneer het onder wetenschappelijke leiding geschiedt. Tegenover de z.g. „kunstmatig met vitaminen bedeelde levensmiddelen”, moet men dus zeer gereserveerd staan, De bronnen, welke de natuur geeft (fruit, gist, lever) zijn zoo talrijk en overvloedig, dat wij niet onnoodig onze toevlucht behoeven te nemen tot de z.g. „gevitaminiseerde” levensmiddelen. Deze eigenen zich een praedicaat toe, waarop ze geenszins aanspraak mogen maken. Dergelijke aankondigingen vertroebelen sterk de eerlijkheid in den handel, één der oogmerken door de Warenwet nagestreefd. In verschillende landen zijn reeds voorloopige of definitieve regelingen getroffen, omtrent de voorwaarden, die gelden voor de aanduiding „gevitaminiseerd”. Dergelijke voedingsmiddelen staan meestal onder controle van een wettelijk lichaam, dat daarvoor van overheidswege is aangewezen.

Als uitgangsbasis wordt geëischt, dat een dergelijke stof aanzienlijk rijker zal zijn aan vitaminen dan de oorspronkelijke stof. Ook in ons land zal een dergelijke regeling niet uitblijven, al moeten wij toegeven dat het onderzoek op tal van punten nog niet de volmaaktheid heeft, die vereischt is voor een in alle opzichten deugdelijke controle. De snelheid, waarmede deze kennis zich ontwikkelt, wettigt in dit opzicht optimistische verwachtingen. Alleen wettelijke eischen kunnen op den duur in deze kwestie een reëelen waarborg geven.

In deze voedseltabel wordt een overzicht gegeven van de verschillende spijzen, in verband met hun calorische waarde en hun min- of meerdere rijkdom aan vitaminen. De eerste drie kolommen betreffen het aantal grammen in 100 g stof, dus het percentage. De vierde kolom geeft het aantal calorieën, dat geleverd wordt door 100 g van het genoemde voedsel. (Zie Voeding calorieënwaarde). De overige kolommen geven de waarde aan der vitaminen. Deze hoeveelheden worden weergegeven door de woorden voldoende, veel en zeer veel. Het teekentje — wil zeggen: afwezig en . beduidt: nog niet onderzocht of, omtrent het gehalte bestaat geen eenstemmigheid.