Voedings en Genotsmiddelen

dr. M. Wagenaar (1938)

Gepubliceerd op 26-01-2019

Grondnoten

betekenis & definitie

Grondnoten - (pinda's, arachisnootjes, Curaçousche amandelen of sausjes).

Grondnoten zijn de houtachtige peultjes van de arachisplant (Arachis hypogea). De takjes groeien in den grond, waar de houtachtige peul, die de boontjes omsluit verder rijpt. Vroeger dacht men, dat de vruchten in den grond rijp werden, vandaar den naam „hypogea” d.w.z. „onder de aarde”.

Elk boontje is omgeven door een bruinrood vliesje en bestaat uit twee zetmeel- en olierijke zaadlobben, die dus de voedende stoffen uit de arachisnootjes bevatten. De aardnoot is nauwverwant aan onze boon en erwt. Het zaad bevat 7 % water, 28 % eiwit, 46 % vet, 15 % zetmeel, 2 % ruwvezelstoffen en 2 % voedingszouten, dus is rijk aan voedende bestanddeelen. De boontjes worden voor het gebruik gebrand d.w.z. het zetmeel wordt gedextrineerd. Dit koolhydraat wordt daardoor gedeeltelijk oplosbaar gemaakt, de smaak verandert en de kleur wordt geel.

Het hooge gehalte aan vloeibaar vet is oorzaak, dat men aardnoten gebruikt voor de oliebereiding. De meest bekende soorten zijn: Chineesche aardnoten (groot van stuk), Britsch-Indische noten, nootjes uit West-Afrika, Virginische- en de bekende Valencianootjes. De laatste zijn de duurste, de smaak overtreft dien der andere soorten. Vaak wordt getracht Chineesche nootjes als Valencia’s te verkoopen, wat natuurlijk als een poging tot bedrog beschouwd moet worden. Valencia’s zijn ongeveer 2 maal zoo duur als andere soorten. Ook een leek kan deze verwisseling gemakkelijk ontdekken. Valencianootjes zijn bijna wit van peul, de boontjes zijn rond en klein, het schilletje om de zaadjes is prachtig rood van kleur. Bij de andere soorten is de dop veel minder blank, de boontjes zitten veel losser in de peul, de zaadjes zijn eenigszins langgerekt of zwak gepunt, terwijl het vlies je, dat de zaadjes omgeeft, nooit rood maar bleekrood of bruin is.

Ter besparing van laadruimte, worden de peulen vaak op de plaats waar ze geteeld worden ook gedopt. De boontjes worden dan gepeld verzonden, waarbij echter veel kans bestaat dat ze rans worden. Deze nootjes of boontjes worden in massa’s tot pindakaas verwerkt, een product dat geheel ten onrechte den naam van „kaas" draagt. De Engelsche benaming „Peanut Butter” of „Peanolia” is dan ook juister. Onder pindakaas verstaat men een pasta van gerooste arachisnootjes, vermengd met zout en andere kruiderijen. De samenstelling wordt als volgt aangegeven: water 3 %, eiwit 31 %, vet 48 %, suiker en dextrine 6 %, ruwvezelstoffen (celwanden) 3 %, keukenzout 5 %, voedingszouten 2 %.

Pindakaas wordt betrekkelijk snel rans, zoodat het praeparaat niet oud mag zijn. Het heeft veel voedingswaarde en door het hooge gehalte aan ruwvezelstoffen, zwak laxeerende eigenschappen. De arachisnootjes bevatten het in vruchten en zaden zeldzame vitamine E.