Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

vliegen

betekenis & definitie

De verwensingen vlieg naar de maan, vlieg (maar) omhoog!, ga eens vliegen! en vlieg op! betekenen ‘maak dat je wegkomt’. De verwensing wordt gebruikt in geval van verontwaardiging, boosheid, woede.

De verwenser wil een aangesprokene zijn wil opleggen. Vandaar de gebiedende wijs, ook in verwensingen als laat hem vliegen! In De steen der wijzen [1983] van Maarten Biesheuvel komt de verwensing vlieg ten hemel! voor.

Zij moet niet letterlijk opgevat worden, maar betekent, in woede of uit verontwaardiging geuit, zoiets als ‘rot op’. Het voltooid deelwoord vliegend ‘acuut, hevig’ wordt vaak ter versterking van de verwensing toegevoegd.

Daarnaast kennen wij de vliegende tering, de vliegende vaan ‘reumatiek’, de vliegende etter, de vliegende flerecyn, de vliegende tandpijn, de vliegende jicht. Herman Brusselmans gebruikt in 1996 de literaire verwensing vlieg als een mus naar het graf van mijn oude vader! Over de emotionele betekenis bestaat weinig twijfel: ‘ik kots van je, ga (zo) ver weg dat ik je niet meer hoef te treffen’.