Bij Sint-Jacob is een eedformule waarbij de heilige Jacobus tot getuige wordt aangeroepen dat men de waarheid spreekt. Het ijdel gebruik van die eedformule maakt haar tot vloek, die, om te voorkomen dat de heilige dat gebruik aan de spreker zou vergelden, verbasterd en dus afgezwakt kan worden.
De betekenis is ‘bij de heilige lacobus van Compostela’. Varianten zijn: bi sente Jacob, tjacob, bi sente Jacob van Compostelle. In de volkstaal komt ook voor Jaapkop, Japik en de verkorting Jaap. Andere verkortingen zijn Cop(pe), kop, koop, Kobus, Koos, Kobe, Kowe en Koo. De eedformule ’t Jacob! of tjacob heeft zich ontwikkeld tot een uitroep van verzekering, lacobus de Meerdere, broer van Sint-Jan de evangelist en zoon van Zebedeüs, werd na Petrus en Andreas samen met zijn broer Johannes door Christus geroepen om in plaats van vissers van vissen, vissers van mensen te worden.
Jacobus was dus apostel. Uit de bijbel weten wij dat hij op bevel van koning Herodes werd onthoofd.
Vanaf de 7de eeuw wordt in enkele bronnen vermeld dat Jacobus in Spanje zou hebben gepreekt alvorens in Jeruzalem de marteldood te zijn gestorven. Volgens de legenden werd het lichaam van Jacobus na diens terechtstelling door zijn leerlingen heimelijk overbracht naar Noord-Spanje.
Aan de uiterste grens van Galicië werd het begraven, waar het graf lang verborgen bleef en pas weer in de 9de eeuw op wonderbaarlijke wijze werd gevonden. De plaats van Jacobus’ heiligdom kreeg pas in de 11de eeuw de naamgeving ‘Compostela’.
Rond 1100 kregen de jacobuslegenden en jacobusverering hun uiteindelijke vorm en betekenis: toen werd Compostela inderdaad het belangrijke bedevaartsoord dat Jerusalem en Rome naar de kroon zou gaan steken. Het verhaal over Jacobus werd in de Nederlanden bekend uit de Spiegel Historiael [1284] van Jacob van Maerlant.
De pelgrims naar het graf van Jacobus hadden een rotsvast vertrouwen in diens vermogen om hen van aardse boeien te verlossen en hun ziel uit de tentakels van de duivels te redden.
