Bij Sint-Bernardus is een eedformule waarbij de heilige Bernardus tot getuige wordt aangeroepen dat men de waarheid spreekt. Het ijdel gebruik van die eedformule maakt haar tot vloek, die, om te voorkomen dat de heilige dat gebruik aan de spreker zou vergelden, verbasterd en dus afgezwakt kan worden.
In de Middeleeuwen komt voor bij Sint Bernaerde ‘bij de heilige Bernardus’, d.w.z. Bernardus van Clairvaux (1090-1153).
De oordelen over Bernardus lopen uiteen van: het religieuze genie van de Middeleeuwen en de ongekroonde koning van zijn tijd, tot de grootste schurk van de 12de eeuw. Bernardus, een kerkleraar, werd de beschermer van mijnwerkers, imkers en kaarsenmakers en werd aangeroepen bij kinderziekten, bezetenheid, ziekten van het vee en in het stervensuur (Goosen 1992: 72-76).
Omdat de mens van zijn aangeroepen heilige niet alleen genezing van een bepaalde kwaal verwacht, maar ook gelooft dat die heilige de ziekte kan veroorzaken, kan een aanroep ook een verwensing worden. Omdat de heilige Bernardus van Clairvaux de patroon is tegen kinkhoest, reumatische pijnen en sommige veeziekten, is het begrijpelijk dat zijn naam in een verwensing gebruiken, betekent een verzoek aan hem iemand met die ziekte te slaan.
Bernardus gaf zijn naam aan de ‘lopende of blauwe roos’, het sint-bernardsvuur (Weijnen 1995:148). In de Renout van Montalbaen [14de eeuw] komt de formule biden goeden Sente Bernaerde voor.
