Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

lopen

betekenis & definitie

De gebiedende wijs loop of loopt wordt gewoonlijk gebruikt in verdwijnverwensingen met de betekenis ‘maak dat je wegkomt!’ Vaak is die betekenis zelfs nog afgezwakt tot ‘ben je mal’, ‘och kom’ en dergelijke. Bij Bredero komt voor loop schijten! Wij kennen zonder volledig te willen zijn nog loop naar de blidderum; ~ naar de bliksem; ~ heen drieten; ~ naar de drommel; ~ naar de duivel; ~ fietsen; ~ naar de flikker; ~ naar de Fransen; ~ naar de galg; ~ naar de godverdomme; ~ naar je grootje; ~ naar de haaien; ~ hakken; ~ naar de hel; ~ hoepelen; ~ hutselen; ~ voor Joost; ~ om dejotjes; ~ kakken; ~ naar de kanaries; ~ naar de kloosters; ~ naar de kloten; ~ knikkeren; ~ naar de kno(p )pen; ~ naar de koekoek; ~ naar de maan; ~ naar de mik; ~ naar je (kanker)moer; ~ naar de Mokerhei; ~ naar de nondeju; ~ naar de Pampus; ~ naar de paters; ~ naar je peet; ~ naar peperland; ~ voor de pokken; ~ naar de pomp; ~ naar Pruis-Pommeren; ~ naar de ratsmodee; ~ rond; ~ schijten; ~ naar Sebaldeburen; ~ voor Sint Feiten; ~ voor Sint Stuifzand; ~ voor Sint Truyen; ~ naar de sodemieter; ~ naar de stokken; ~ naar je tante; ~ naar de vaantjes; ~ naar de verdoemenis; ~ naar de wacht; ~ naar de wind; ~ naar de wip. De verwensing loop onder tram elf! werd een enkele keer aangetroffen.

De betekenis ervan laat zich licht raden: ‘ik ben vreselijk boos op je en wens je het allerergste toe’. Al deze verwensingen zijn het gevolg van stemmingen als afkeer, irritatie, woede, teleurstelling of verontwaardiging.

Dat geldt ook voor de verwensing loop toch dood!, die ik alleen in Roosendaal aantrof. Voor Vlaanderen geeft Mullebrouck (1984) op loop waar ge gaarne loopt, met uw muil in de wind!; loop speel met Lowietje op de zandhoop! en loop zeg het aan de paster van Lapscheure! De emotionele betekenis van deze verwensingen duidt op onverschilligheid en afkeer en kan weergegeven worden met ‘ik ben je zat en het interesseert me niet hoe en waar je naar toe gaat als je maar weggaat’.

Uit dezelfde bron tekende ik op loop naar de Blauwe Eergisteren! De Blauwe Eergisteren is volgens Mullebrouck een ‘ingebeeld spookwezen’. Uit een in 1999 gehouden enquête bleek dat 13 van de 111 Vlaamse zegslieden de verwensing loopt waar ge gaarne loopt, met uw muil in de wind! (nog) kenden. Loop naar de blauwe eergisteren! is aan slechts 2 van hen bekend, loop speel met Lowietje op de zandhoop! aan 3 en loop zeg het aan de paster van Lapscheure! aan 11. zie huis, kont, pomp.