heeft plaats gehad reeds in de hoogste oudheid bij' de Egyptenaren en daarna bij de Perzen. Het geldt een der lastigste vraagstukken van het ingenieursvak, om een hechten en stevigen onderaardschen weg te maken door terreinen, welke hetzij water doorlaten, of beweeglijk zijn, of uit harde steensoorten bestaan.
De doorgang moet nu eens dienst doen voor verkeer van voetgangers en gewone voertuigen, dan weder voor spoorweg trafiek, dan weder voor scheepvaart of wel voor afvoer van rivier of bergstroom. Voorloopige boringen moeten volledig uitsluitsel geven over den aard der terreinen, en daarnaar moet beslist worden, hoe de vorm van de dwarsdoorsnede, en hoe de richting van de lengte-as des tunne’s, hetzij hellende of horizontaal of volgens gebroken lijn, zullen worden aangelegd. De aard van den te doorboren grond moet ook uitmaken, welke de binnenbekleeding des tunnels zal zijn, in den regel bestaande uit togen van baksteen, zelden van hout, somtijds van gietijzer. Is er rots te doorboren, zoo worden machines gebruikt, gedreven met water of samengeperste lucht. In de aldus verkregen boorgaten worden patronen, geladen met dynamiet of andere fulminaten, ontstoken door eleetrische leiding. Een eerste tunnel van kleiner dwarsprofiel wordt daarna gevolgd door den wijderen gang, welks bovengedeelte zoo noodig tegen inzakken wordt ondersteund door houten jukken of op andere wijzen volgens verschillende methoden.
Somtijds gaan het wegvoeren der uitgegraven gronden en het verlichten en ventileeren van den gemaakten tunnel met eigenaardige technische moeilijkheden gepaard. Bij tunnels door natte zandlagen heeft de Duitsche ingenieur Poetsch met succes groote kunstmatige koude aangewend, waardoor zich een ijsmassa vormt, welke als rots te doorboren is.De Romeinen hebben een tunnel begonnen van 5600 M. lengte, om het water van het Fucino-meer af te leiden. In de laatste jaren eerst is die tunnel af gemaakt. De eerste spoorwegtunnel is in 1828 gemaakt in de lijn Liverpool—Manchester onder eerstgenoemde stad. In 1842 heeft de Engelsche ingenieur Brunei een tunnel onder de Theems te Londen gemaakt voor het straatverkeer. Tusschen Frankrijk en Engeland zou een onderzeesche tunnel geen groote technische bezwaren hebben. Deze zijn veeleer van staatkundigen aard.
De Simplontunnel is lang 19000 M., de 8iGothardtunnel 14900 M., de Mont-Cenistunnel 12220 M., de Arlbergerbaan 10270 M., de tunnel in den weg Novi—Genua 8260 M., de Hoosatunnel in Massachussets 7640 M., die tusschen Catania en Palermo 6480 M. In 1679 heeft de Franschman Riquet (voorvader van Mirabeau) een tunnel gemaakt in Languedoc voor scheepvaartverkeer tusschen de Eironde en de Middellandsche Zee. In 1800 is bij St. Quentin een scheepvaarttunnel gemaakt, en in 1822 bij den Medway in Engeland. In ons vaderland komt tunnelbouw alleen voor in de steenkolenmijnen in Zuid-Limburg en ter verbinding van de verschillende perrons der spoorwegstations.
