Een molen in het algemeen noemt men een werktuig, waarin ronddraaiende beweging wordt gegeven aan een as door middel van handkracht of van dierlijke inspanning of van winddruk of van vallend water of van stoomkracht of van eleetriciteit. De beweging der as wordt nuttig aangewend voor zeer verschillende doeleinden: om graan te zuiveren en te malen tot meel, om zaden uit te persen tot het maken van olie, om boomen te zagen tot planken, om lompen te maken tot pap voor papierfabrikatie, om laken te vollen, dat wil zeggen daaraan grootere dichtheid te geven, om water op te pompen, om ijzeren en stalen platen en spoorstaven te rollen, om organische vezels te verspinnen tot draden, enz. enz.
De molens zijn van den hoogsten ouderdom. In Odysseus van Homerus en in het boek Job worden zij reeds vermeld. Wij duiden de verschillende soorten van molens aan bij de betrokken artikelen. In het algemeen zij vermeld, dat de verwonderlijke ontwikkeling van de kunst om werktuigen te maken in de negentiende eeuw ook een grooten invloed heeft gehad op den vorm en de samenstelling der molens. De meer verfijnde constructie der verschillende onderdeelen heeft te weeg gebracht, dat het voortbrengsel der hedendaagsche molens, in het bizonder wat betreft de fabrikatie van meel en olie, verre staat boven dat van de vroegere inrichtingen.
Bij ons te lande is vooral de wind nuttig aangewend voor het molenbedrijf in NoordHolland en de andere lage gewesten des lands. Het grootste deel onzer polders is door windmolens drooggemalen. Op het einde der zestiende en in de zeventiende eeuwen heeft die tak van bedrijf een grooten omvang gekregen, en hebben onze landgenooten zich daarmede een Europeeschen naam verworven, zoodat o. a. Leeghwater in de eerste helft der zeventiende eeuw naar Frankrijk en Denemarken werd geroepen, om aldaar moerassen droog te maken. Ook het malen van meel, het zagen van planken en het olieslaan kregen in Noord-Holland aan de oevers van de Zaan groote beteekenis. Tegenwoordig wordt de wind als drijfkracht veelvuldig ter zijde gesteld voor stoom, welke steeds beschikbaar is, wanneer steenkolen kunnen worden aangevoerd.
