Weinig bijzonderheden zijn er van deze oorlogen bekend en meestal nog op legendarische wijze opgesierd. Den eersten messenischen oorlog stelden de ouden in de jaren 743—724 v.
Chr., doch misschien heeft hij eerst tegen het eind der 8ste eeuw plaats gehad. Aan den kant van Sparta werd hij gevoerd door de koningen Polydorus en Theopompus, aan het hoofd der Messeniërs stond Aristodemus. De oorlog eindigde met de verovering van Ithome na een lang beleg. Den tweeden messen, oorlog zet de overlevering van 685—668 v. Chr., doch misschien behoort hij in de tweede helft der 7de eeuw thuis. Ditmaal werden de Messeniërs aangevoerd door Aristomenes, terwijl de reeds in den strijd verflauwende Spartanen werden aangewakkerd door den dichter Tyrtaeus.
Na een zware nederlaag werden de Messeniërs wederom in een bergvesting ingesloten en moesten eindelijk capituleeren. Daarna verhuisde een deel der bevolking naar Sicilië, terwijl de achtergeblevenen weer tot heloten gemaakt werden. Zoo was Messenië uit de rij der zelfstandige grieksche staten geschrapt en bleef, daar ook een latere poging der ingeboren bevolking om hun onafhankelijkheid terug te krijgen (de z.g. derde mess. oorlog, 464—455 v. Chr., die opnieuw Ithome tot middelpunt had) ongelukkig uitviel, een provincie van Sparta tot aan de vernedering van dezen staat door de Thebanen onder aanvoering van Epaminondas.
