(Mani, Manichaeus) stichter van de kettersche secte der Manichaeërs (zie ald.), wiens levensgeschiedenis door de oostersche en westersche bronnen afwijkend verhaald wordt. Volgens laatstgenoemde (voornamelijk volgens de Acta disputationis Archelai cum Manete) moet zijn leer teruggebracht worden tot een zekeren Scythianus en hangt zij zelfs met het buddhisme samen; volgens eerstgenoemde, wellicht de meest oorspronkelijke en van grooter waarde, d. w. z. vooral volgens het in 988 geschreven arabische boek Fihrist, is hij de onafhankelijke grondlegger van zijn systeem en trad hij (geb. 218) omstreeks 242 als godsdienststichter op.
Het was zijn plan, christendom en parsisme samen te smelten; daarom verklaarde hij zich voor den paracleet (zie ald.), die de christelijke leer moest volmaken. Door de Magiërs vervolgd, dwaalde hij rond, totdat hij onder koning Bahram in 276 gekruisigd of verminkt werd.
