(Gulden legende) noemt men de verzameling van heiligenlevens, die door Jac. van Genua, 0. P. (Jac. de Voragine), gest. omstr. 1298, werd uitgegeven.
Het werk wordt ook Passionale (van ’t lat. passio, lijden) genoemd, wegens de levens der martelaren die het bevat. Ook heet het Historia Lombardica, omdat het oorspronkelijk laatste hoofdstuk (het leven van Paus Pelagius) als aanhangsel een geschiedenis der Longobarden bevat. De middeleeuwsche overschrijvers besloten hun werk daarom meermalen met de woorden: Explicit hist. Lomh.: hier eindigt de gesch. der Longob.De L. was in de middeleeuwen zeer populair en heeft op kunst en literatuur een zeer grooten invloed uitgeoefend. Daarom is zij voor de studie van het godsdienstig leven dier tijden van het hoogste belang. Wegens de vele onhistorische verhalen, die in de L. zijn opgenomen, werd zij in de 16de eeuw en later meermalen: Legenda plunuea, looden legende genoemd. Handschriften en oude drukken in allerlei talen bestaan er in massa’s. De latijnsche tekst is het laatst uitgegeven door Th. Graesse (ed. 3, Wratislaviae, 1890).
