Henry fielding

betekenis & definitie

Engelsch novellist, blijspeldichter en politikus, geb. 22 April 1707 te Sharpham-Park in Somerset, studeerde te Leiden in de rechten, keerde na beëindigde studiën naar Londen terug, en begon hier, niet dadelijk een geschikte! betrekking vindende, voor het tooneel te schrijven: zijn eerste stukken: Love in several masques (1728) en The Temple beam (1730) vonden grooten bijval; in 1734 had hij reeds 28 blijspelen en kluchten geschreven, onder welke The Author's Farce (1730), de tragische burlesque Tom Thumb (1734), Don Quixote in England (1734), The Mode. Doctor (1732), The Miser (1733), en The Intriguing Chambermaid (1734) de beste doch tevens de minst oorspronkelijke zijn. Op 27-jarigen leeftijd trouwde hij te Salisbury met Charlotte Cradock (overl. omstreeks 1743), die hem later als model voor zijn Sophia Western (in Tom dones, boek XIII hoofdstuk 1) diende en een klein fortuin meebracht, dat hij weldra verkwist had; in 17:16 ging hij naar Londen terug en werd hetzelfde jaar directeur van een kleinen schouwburg, waarvoor hij twee politieke burlesken schreef: Tase/uin (1736) en Historica/ Register (1737), die wel groot succes hadden, doch tevens aanleiding gaven tot een act of parliament aangaande verscherping van de tooneelcensuur, waarop F.’s schouwburg weldra van regeeringswege gesloten werd; F. werd nu journalist, oefende ook eenigen tijd het beroep van advokaat uit en voltooide tegelijkertijd zijn eersten roman, tevens zijn eerste werk van blijvende letterkundige waarde, getiteld : Joseph Andrens (2 dln., 1742), een vermakelijke parodie op den sentimenteelen roman „Pamela” van Richardson ; dit werk vestigde F.’s reputatie, zelfs bij diegenen, die hem vroeger wegens zijn losbandige en ongeregelde levenswijze, die zich ten duidelijkste in zijn pennevruchten afspiegelde, als beneden hun aandacht hadden beschouwd; in 1743 volgden drie bundels „Mengelingen”, waaronder uitmunt de schets Jonathan Wilde, bewonderenswaardig juist portret van den onmerkbaar dieper en dieper in verlaging wegzinkenden mensch. de overkomst van den kroonpretendent en de troebelen van 1745 boden F. gelegenheid eenigen tijd een politieke rol te spelen; hij richtte een blad de „Ware patriot” op, waarin hij eenigen tijd volijverig de zaak van de dynastie der Georges verdedigde en voorstond. Door bemiddeling van Pitt kreeg hij omstreeks dezen tijd een betrekking als vrederechter. In Febr. 1749 verscheen Tom Jones, zijn hoofdwerk, en twee jaren later volgde Amelia, in vergelijking met het vorige een onbeduidend werk. In 1754 begaf F., om in een zachter klimaat herstel van gezondheid te zoeken, zich naar Lissabon; onderweg schreef hij een onvoltooid gebleven Voyage to Lisbon (Lond. 1755), waarin hij de wederwaardigheden zijner reis beschrijft. F. stierf 8 Oct 1751 te Lissabon. Zijn volledige werken verschenen laatstelijk in 1898, bewerkt door Gosse; zie ook Thackeray, The English humourists (1853), en A. Dobson, in English men of letters (1895).