gemeente in N.-Holl. (arrond. en kanton Haarlem), omgeven door de gemeenten Haarlem, Haarlemmerliede, Haarlemmermeer, Bennebroek en Bloemendaal, 11¾ km.2 groot, meest alluvisch zand; de gemeente bevat de dorpen H. en Berkenrode, de buurten Heeren-Zandvaart, de Glip of Prinsenbuurt en het Kraaiennest, benevens veie buitenverblijven in den Haarlemmerhout (die grootendeels in de.ze gemeente ligt) enz., en telde 1 Jan. 1902: 5213 inw.; bloemisterijen, bleekerijen, landbouw. Kiesdistrict Haarlemmermeer; personeele belasting: Meester Lottelaan 3de klasse en overig deel 7de klasse.
Het dorp H. ligt drie kwartier z. van Haarlem, in een bekoorlijke streek, die doorsneden wordt door de Leidsche vaart; er is een halte aan de stoomtramlijn Haarlem—Leiden; ongeveer 1000 inw. In de naaste omgeving vele buitenverblijven. Terzijde van het Huis-te-Manpad aan het begin van het naar de duinen voerende Manpad staat een obelisk ter herinnering aan Witte van Haemstede en hen die later van dit punt uit, het belegerde Haarlem hebben getracht te ontzetten; het gedenkteeken werd hier geplaatst door D. J. van Lennep, eigenaar van genoemd buitengoed. Te H. hield 1736—38 Linnaeus zich op.
