de naar de oude stad Dardanus (zie aldaar) in Troas benoemde vier forten of bevestigde kasteden aan beide zijden van den Hellespont, die daarnaar thans algemeen straat der D. geheeten, en wordt die de zee van Marmora met de Egeïsche zee verbindt. De straat der D. of Hellespont scheidt Europa van Azië. De ongeveer 4 km. breede ingang aan de Egeïsche zee wordt beschermd door de nieuwe forten Seddil Bahr op de europeesche, en Kalessi op de aziatische zijde; beide werden in 1658 onder Mohamed als verdedigingswerken tegen de Venetianen aangelegd; ongeveer 20 km. ten n.o. van deze liggen, op 2 km. onderlingen afstand, in een uitermate schilderachtige streek, de beide z.g. oude Dardanellen, onder Mohamed II na de veroring van Konstantinopel gebouwd; het eene, in Europa, heet Kilid Bahr, het andere, in Azië, Kale Sultanie (Tsjanak Kalessif); beiden worden ook wel de kasteelen van Rumelien Anadoli geheeten. Verder noordlijk werden sinds 1867 meerdere batterijen gebouwd. Aan den uitgang der straat ligt Gallipoli waarnaar de zee-engte ook wel straat van Gallipoli wordt geheeten.
De beide forten aan den ingang van de golf van Lepanto tusschen den Peloponnesus en Midden-Griekenland, Kastro Rumelias op het vasteland en Kartro Moreas in den Peloponnesus, worden wel Kleine Dardanellen geheeten.
