Dame

betekenis & definitie

(fr., van latijn domhui, meesteresse des huizes, evenals het spaansche dona en het ital. donna) Oorspronkelijk in Frankrijk een eeretitel voor vrouwen van adel, thans een algemeene titel, in Frankrijk slechts voor gehuwde vrouwen, elders voor alle jonge vrouwen van gegoeden stand gebruikelijk. Notre Dame, onze Lieve Vrouw, de moeder van Christus. Dames de France: voorheen titel van de dochters der koningen van Frankrijk; dames de la cour of du palais: eerste vrouwen in rang van het gevolg eener koningin of prinses; dame d’atours, degene die een koningin bij de keuze van tooi en toilet terzijde staat. Dame d’honneurs: eeredame. Dame is in Frankrijk ook de titel die de religieuses van een klooster dragen. In het kaartspel: vrouw; dame de coeur of Judith: hartenvrouw; dame carreau of Rachel: ruitenvrouw; dame de piqué of Pallas: schoppenvrouw; dame de trèfle of Argine: klavervrouw. In het schaakspel: koningin. Dames de la kalle: naam waarmee men de koopvrouwen in de hallen, overdekte marktplaatsen in Frankrijk, aanduidt. Dame galante, lichtzinnige vrouw, van dubbelzinnig gedrag. Dame spelen, zich als dame, als gegoed voordoen, zich airs geven. In de 16de eeuw nog werden de vrouwen van de hoogste en die van de laagste klasse in Frankrijk als dame aangesproken, terwijl de vrouwen uit de middenklasse demoiselles werden genoemd; door aanhechting van het bezittelijke voornaamwoord ma (mijn) ontstonden de vormen Madame en Mademoiselle (mevrouw en mejuffrouw). Dame! is ook een tusschenwerpsel, een soort uitroep van bevestiging, ook gebezigd om verbazing te kennen te geven.