In het recht zooveel als toezicht. Een meerderjarige kan wegens onnoozelheid, krankzinnigheid en ook uit hoofde van verkwisting onder curateele worden gesteld, in welk geval de rechter een curator aanwijst, wiens functiën derhalve vrijwel met die eens voogds over minderjarigen overeenkomt. De onder curateele-stelling kan worden uitgesproken op eigen verzoek van den betrokkene, op verzoek van bloedverwanten, alsook op vordering van het Openbaar Ministerie. Ter oorzake van verkwisting kan de curateele alleen worden verzocht door de bloedverwanten in de rechte linie en door die in de zijdlinie tot den vierden graad ingesloten. In het eene en andere geval kan de eene echtgenoot verzoeken, dat de andere onder curateele worden gesteld (Burg. Wetb. art. 408).
Alle verzoeken tot curateele moeten worden ingediend bij de arrondissementsrechtbank, onder welke degene, tegen wien het verzoek is gericht, ressorteert. Daarbij moeten daadzaken, waaruit van de onnoozelheid, krankzinnigheid, razernij of verkwisting kan blijken worden opgegeven, met de bewijzen, zoowel als met een opgave der getuigen (B. W. 492). De rechtbank hoort de bloedverwanten of aangehuwden en ondervraagt daarna dengene wiens curateele verzocht is en kan, zoo zij dit noodig oordeelt, alsdan nog getuigen oproepen, ten einde de aangevoerde daadzaken tot klaarheid te brengen. Na de ondervraging zal de rechtbank, zoo daartoe gronden zijn, een provisioneel bewindvoerder benoemen, om voor den persoon de goederen van dengene, wiens curateele verzocht is, zorg te dragen. Het vonnis op een verzoek om curateele moet in eene openbare zitting worden uitgesproken (B. W. 496). De curateele vangt aan, te rekenen van den dag dat het vonnis (of in geval van Hooger Beroep: het arrest) is uitgesproken. Alle handelingen, die daarna door den onder curateele gestelde zijn verricht, zijn van rechtswege nietig. Nochthans behoudt degene, die ter zake van verkwisting onder curateele is gesteld, het vermogen om uiterste wilsbeschikkingen te maken (B W. 500). Zoodra de uitspraak tot curateele kracht van gewijsde bekomen heeft, zullen door den kantonrechter een curator en een toezienden curator worden benoemd, waarna de bemoeienis van den provisioneelen bewindvoerder ophoudt en deze rekening en verantwoording van zijn beheer aan den curator moet afleggen. Is hij zelf tot curator benoemd, dan doet hij rekening en verantwoording aan den toezienden curator (B. W. 503). De man wordt van rechtswege curator over zijne onder curateele gestelde vrouw (B. W. 504) en de vrouw kan tot curatrice over haren man worden benoemd, in welk geval de kantonrechter na verhoor of oproeping van de bloedverwanten of aangehuwden, een toezienden curator aanstelt, en den vorm en de voorwaarden der besturing regelt, van welke beschikking de vrouw bij de arrondissementsrechtbank in beroep kan komen, indien zij meent bezwaard te zijn (B. W 505). De onder curateele gestelde staat gelijk met een minderjarige; wanneer iemand die ter zake van verkwisting onder curateele gesteld is, een huwelijk wil aangaan, is daartoe de toestemming noodig van dezelfde bloedverwanten, alsof hij minderjarig ware. De inkomsten van dengene, die uit hoofde van onnoozelheid of krankzinnigheie onder curateele is gesteld, moeten bijzonderlijk besteed worden, om diens lot te verzachten en zijne genezing te bevorderen (B. W. 508). Niemand uitgezonderd echtgenooten en bloedverwanten in de opgaande of nederdalende linie is verplicht eene curateele of toeziende curateele langer dan acht jaren te behouden. Na verloop van dien tijd kan hij zijn ontslag vorderen en moet hem dit worden verleend (B. W. 5l5). De curateele eindigt, wanneer de oorzaken ophouden die daartoe hebben aanleiding gegeven, met inachtneming nochtans der formaliteiten bij de wet voorgeschreven om curateele te bekomen.
