Groot woordenboek der Nederlandse taal

Van Dale Uitgevers (1950)

Gepubliceerd op 01-01-2021

Pluis

betekenis & definitie

I. PLUIS

(<Fr.), v. (...zen), (veroud.) pluche: geperst pluis; wollen, zijden pluis. II. PLUIS

I. v. (pluizen),
1. vlokje, vezeltje, haartje: men gaat in geen beddenwinkel zonder enige pluizen mee te dragen (Van Lennep);
2. scheut aan aardappelen;
3. geen mv., bloei van riet: het riet in de pluis gesneden, als de pluimen er aan zitten;

II. o., stofn.,

I. uitgerafeld, geklopt en opgekookt touwwerk om scheepsnaden mee te kalfaten, werk;
2. flossige zijde om mee te borduren;
3. vlokjes, rafels enz.: in wolle, pluk en pluis, slaapt de familie van een muis (Van Droogenbroeck);
4. de z.g. ,,opplant’r van kleine uitgezaaide bloembolletjes.

III. PLUIS bn. bw., alleen met ontkenning, praedicatief en meestal onpersoonlijk gebruikt,

1. vers, onbedorven : die vis is niet pluis ;
2. rein, zedig, fatsoenlijk : dat er iets in dat vers voorkwam, dat niet pluis was (Multatuli);
3. het is daar niet pluis, niet in orde, niet zoals het behoort; — het is met iem. niet pluis, hij is niet goed bij zijn verstand; — ’t is daar niet pluis, niet veilig; het spookt er; 4. (Zuidn.) gemakkelijk, glad: hij valt niet pluis, hij is niet gemakkelijk in de omgang.