Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Geradbraakt zijn, zich als geradbraakt voelen

betekenis & definitie

dodelijk vermoeid zijn en overal pijn gevoelen. Radbraken (Mnl. radebraken, radebrekeri) was oudtijds een strafoefening waarbij onder een rad, dat aan de ene zijde beslagen was met een scherp uitlopende ijzeren rand in de vorm van een mes, de leden van een misdadiger gebroken, gekneusd werden.

Ook wel werden de leden van de veroordeelde met een ijzeren bout op een rad (later op een kruis) gebroken (vandaar ledebrakeri) en werd daarna het lichaam door de spaken gevlochten en met het rad op een staak gezet. Een einde werd wel aan de marteling gemaakt door de genadeslag; ook werd ze soms voorkomen door voorafgaande worging. Het verbrijzelen der leden door enkele raderen, dus het eigenlijke radbraken, is later in gebruik gekomen. Het fig. gebruik met betr. tot zaken komt reeds in de 16de e. voor; in de zin van afbeulen in de 18de e.. Fr. être roué, rompu, brisé (de fatigue); Hd. gerädert sein; Eng. to be quite knocked up.

< >