Signalement van sprekende zegswijzen

A. Houwelink ten Cate (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

onder de roos

betekenis & definitie

De uitdrukking onder de roos (dikwijls gebezigd in de Latijnse vorm sub rosa) betekent: in strikt vertrouwen. De oorsprong van deze uitdrukking is onduidelijk, maar de legende verhaalt dat Cupido aan Harpokrates (de god van de stilte) een roos gaf om te bewerkstelligen dat hij de amoureuze handelingen van Venus, Cupido's moeder, niet zou verraden.

Zo werd de roos (van oudsher een symbool van schoonheid en vreugde) eveneens tot zinnebeeld van de zwijgzaamheid. De bloem werd op de plafonds van eetvertrekken afgcbeeld om de gasten eraan te herinneren dat hetgeen sub vino (onder de wijn) werd meegedeeld niet sub diva (onder de blote hemel) herhaald mocht worden. In de zestiende eeuw werd de roos in kerkgebouwen dikwijls als zinnebeeld van het biechtgeheim boven de biechtstoel afgebeeld.(Dictionary of Phrase and Fable, Londen 1975. blz. 935).