Signalement van sprekende zegswijzen

A. Houwelink ten Cate (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

iemand kapittelen

betekenis & definitie

Iemand kapittelen betekent: iemand de les lezen, iemand vermanend toespreken. De oorsprong van deze zegswijze wordt als volgt verklaard: bisschop Chrodegang van Metz stelde rond het jaar 760 een levensregel of canon op om te bewerkstelligen dat de hem toevertrouwde geestelijken hun bandeloos en ongeregeld leven zouden beteren.

Deze canon verplichtte de geestelijken ertoe na de eerste ochtendoefening bijeen te komen in aanwezigheid van de bisschop of diens plaatsbekleder, die hen een hoofdstuk (kapittel) uit de bijbel voorlas, in het bijzonder uit het Boek Leviticus, dat de rechten, wetten en inzettingen bevat, die God door Mozes aan de Israëlieten heeft gegeven. Aan deze voorlezing werden vervolgens de nodige berispingen en vermaningen aan het adres van de aanwezige geestelijken verbonden.Later werd de zaal waarin dit geschiedde de ‘kapittelkamer’ en de vergaderde gemeenschap ‘domkapittel’ genoemd. De uitdrukking is hiermee verklaard en ook het feit dat de zegswijze iemand de Levieten lezen precies dezelfde betekenis heeft.

(Geflügelte Worte, Stuttgart 1953, blz. 308).