Wat is de betekenis van Iemand kapittelen?

2024-03-28
Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Iemand kapittelen

hem de les lezen, hem onder handen nemen, ernstig onderhouden over zijn gebreken. Sinds de 16de e. bekend. Uit Mlat. capitulare, eig. iemand de artikelen of hoofdstukken (capitula) waarin een wet of verordening (van een klooster) verdeeld is, voorlezen; vandaar hem de les lezen in fig. zin. Vgl. het Fr. chapitrer, sermonner quelqu’un; Eng. to...

2024-03-28
Signalement van sprekende zegswijzen

A. Houwelink ten Cate (1977)

iemand kapittelen

Iemand kapittelen betekent: iemand de les lezen, iemand vermanend toespreken. De oorsprong van deze zegswijze wordt als volgt verklaard: bisschop Chrodegang van Metz stelde rond het jaar 760 een levensregel of canon op om te bewerkstelligen dat de hem toevertrouwde geestelijken hun bandeloos en ongeregeld leven zouden beteren. Deze canon verplichtt...

2024-03-28
Nederlandse spreekwoorden

F.A. Stoett (1923-1925)

Iemand kapittelen

D.w.z. iemand de les lezen, hem onder handen nemen; eig. iemand in het kloosterkapittel over zijn gebreken of zonden ernstig onderhouden; (mlat. capitulare). Vgl. Kiliaen: Kapitelen, castigare verbis et multis, castigare etmultare in comitiis; Tuinman II, 195: Hy is braaf gekappittelt, dat wil zeggen, hy is wakker gehekelt; Hal...

Wil je toegang tot alle 5 resultaten?

Ja, ik word vriend van Ensie!
2024-03-28
Levende taal verklarend woordenboek

T. Pluim (1921)

Iemand kapittelen

berispen, de les lezen. Letterlijk: hem de kapittels (hoofdstukken), waarin een wet of verordening verdeeld is, voorlezen, zoodat hij zijn vergrijp leert kennen en er voor gestraft wordt. Kapittel van ’t Lat. capitulum, en dit verkleinwoord van caput hoofd. Van dit laatste is ook afgeleid: kapitaal = -hoofdsom (oorspronkelijk het hoofdgeld; e...