Hansje in de kelder is een ouderwetse benaming voor het kind in de moederschoot; dikwijls werd eraan toegevoegd: ... en Maeiken in het schapraeiken, waarmee dus een jongetje in de kelder en een meisje in de provisiekast verborgen heette te zijn. Hansje in de kelder (als aanduiding voor het nog niet geboren kind al in de zeventiende eeuw voorkomend) is ook de naam van een oudvaderlands likeurtje dat in vroeger tijd gedronken werd als in de familiekring de geboorte van een nieuwe telg feestelijk werd aangekondigd.
Daarbij moeten we bedenken dat er niet altijd zo onbeschroomd over de intimiteiten des levens gesproken werd als dat nu het geval is. De aankondiging van een aanstaande bevalling ging met een ritueel gepaard: de aanstaande grootouders werden uitgenodigd een glas te komen drinken en als het gezelschap bijeen was en de aanstaande vader zijn snorpunten eens opdraaide, terwijl zijn vrouw stilletjes bloosde, kwam er een speciale drinkbeker op tafel. Deze beker een zilveren kom met een in zessen geschulpte rand deed de ronde en als ieder een teug had genomen kwam er een zilveren popje van de bodem (de kelder) omhoog. Dan wist de familie dat het wiegje werd klaargezet en de baker was besteld! De zilveren kom, die eveneens Hansje in de kelder heette, was vervaardigd naar het model van de Hanze-beker die in de zeventiende eeuw werd gebruikt om nieuwe leden van een gilde toe te drinken.
