Als iemand gevraagd wordt hand- en spandiensten te willen verrichten (of bewijzen), houdt dat in de regel het verzoek in enkele onaanzienlijke bezigheden op zich te willen nemen. Oorspronkelijk echter maakten de handen spandiensten deel uit van het uitgebreid systeem van verplichtingen, die in de middeleeuwen de horigen voor hun heer moesten vervullen.
Deze banalités of banrechten van de seigneur hielden onder meer in dat de horige zijn heer moest vergezellen als deze naar zijn leenheer ging. harnassen en paarden moest leveren als er een kruistocht werd ondernomen en zijn koren in de molen van de heer moest malen en het brood in diens ovens moest bakken, waarbij een deel van de opbrengst aan de heer werd afgestaan. Ook de hand- en spandiensten maakten in deze maatschappij, waarin geen geld in omloop was, maar met diensten en goederen werd betaald, deel uit van de verplichtingen van de horige: hij moest op het land van de heer werken en zijn paarden daarvoor inspannen. Het feodale stelsel werd in Nederland overigens pas officieel afgeschaft in de Franse tijd; begrijpelijk is dat in de praktijk het systeem toen al enkele eeuwen zijn geldigheid had verloren.
