Rijksoverheid

Begrippenkader rijksinspecties

Gepubliceerd op 20-01-2017

Handhaving

betekenis & definitie

Handhaving is het ‘doen naleven’ en omvat het gehele spectrum van activiteiten dat is gericht op het laten voldoen aan de eisen die aan een zaak of handeling worden gesteld.

Handhaving is een verzamelnaam voor activiteiten die zijn gericht op het bewerkstelligen van een goede naleving of een goede kwaliteit. De activiteiten lopen uiteen van het verlenen van nalevingshulp tot het sanctioneren. De keuze van de activiteit is afhankelijk van de (veronderstelde) oorzaak van de niet-naleving of de tekortschietende kwaliteit en van het effect dat van de activiteit wordt verwacht. De interventies die de toezichthouder ter beschikking staan, worden vaak weergegeven in de handhavingspiramide en geclusterd in handhavingsmethoden. Onder handhaven vallen de activiteiten nalevingscommunicatie, dienstverlening, toezicht en opsporing (als meest vergaande vorm van interveniëren). Deze begrippen worden elders in dit kader besproken.

Handhaven is de essentie van het werk van alle rijksinspecties. Vaak is daarbij het motto “zacht waar het kan, hard waar het moet” of een variant daarop. Handhaven wordt overigens ook vaak gezien als de interventie die een toezichthouder pleegt, in het bijzonder het ‘dwingende’ deel van een interventie, zoals het dreigen met dan wel het opleggen van bijvoorbeeld boetes, bestuursdwang of stillegging. Zie ook straf- en bestuursrechtelijke sanctionering.