de - hebben, eufemistische uitdr. voor ‘ongesteld zijn; menstruatie hebben’. Voor syn. zie bezoek hebben.
rondje: een - geven, slanguitdr. (vooral populair onder soldaten) voor ‘een wind laten’.
rood, zie ook de (rode) vlag hangt uit; rooie; Tien over rood:
1. de rode kaart krijgen, in sommige penitentiaire instellingen (bijv. Nieuw Vosseveld) bet. dit ‘een zware straf krijgen’ (slechts 5 minuten per dag gelucht worden, niet meer in de bevoorrechte groep zitten enz.).
2. de rode racewagen staat voor de deur, zij is ongesteld, heeft menstruatie. Voor verwante uitdr. zie Rode Kruis. O.a. bij Zuidinga 1990.
3. liever - dan dood, slogan van de anti-nucleaire beweging. Bertrand Russell schreef al in 1958 dat ‘indien er geen alternatief rest buiten communistische dominatie of de uitroeiing van het menselijk ras, het eerste nog altijd boven het tweede te verkiezen is’. Tijdens de discussie omtrent het al dan niet plaatsen van kern-wapens in Europa raakte de slogan erg populair onder jonge demonstranten.
Of dat de zoon van ome Loek ook rood is. Of: liever rood dan dood. (Albert Mol: ‘Zo’ zijn, 1984) Niettemin ontstond er aan het eind van de jaren zestig een milde variant op, het anti-socialisme, dat tot halverwege de jaren tachtig zichtbaar
bleef. ‘Liever dood dan rood’, was een tekst die tijdens het kruisrakettendebat overal in het land opgeld deed. (NRC Handelsblad, 26/08/94)
4. rode regen, slangben. voor ‘menstruatie’.
5. - zijn, eufemisme voor ‘menstrueren’. Een verwijzing naar het menstruatiebloed.
